Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Wprzestrzenionimicznej
Gwarazachowałacharakterystycznewłaściwościdialektupołudniowo-za-
chodniegotypu:mazurzenie(ściślej,systemowewystępowaniecnamiejscucz),
ozamiast*a
¯(np.jo/ja),i/yzamiast*e
¯iuzamiast*o
¯,dźwięcznytypfonety-
kimiędzywyrazowej(wtymtypńuzem1niosłem),brakwymianye:o
(ńese/niosę;ńesum/niosą;mVetła/miotła;bVere/biorę),brakwymianspółgłosko-
wychwczasownikachtypubrać,prać(bVere/biorę;~bVereż/bierzesz,wrozkaź-
nikubVer!/bierz!iin.).Szczegółowiejocechachrodzimychtejgwarypatrz
AHAHIEBA,2011b.
Drugicmentarz,zktóregopochodzimateriał,znajdujesięwwiosceMać-
kowce(okolicemiejscowościChmielnickinaUkrainie).Materiałzostałzebrany
wczasiebadańterenowychw1980roku.Właściwościtejgwarysąopisane
wwielupublikacjach(AHAHIEBA,1983;AHAHIEBA,1984;ANANIEWA1995;
KRAWCZYK,2007).
SyberyjskawieśWierszynaprzedIIwojnąświatowąbyłamonoetniczna.Po
wojniewwynikuprocesówmigracyjnychcharakteretnicznywsisięzmienił.
ObecnieopróczPolaków(około250osób)wWierszynieiokolicznychwioskach
mieszkająRosjanie,Ukraińcy,jednarodzinaburiacka,żylitutakżeLitwini,cze-
godowodemjestnapisnajednymzgrobów:ΠelflańmeHeMalumao.Ho3o
15.08.1930—12.11.1990.Jestdużorodzinmieszanych(polsko-rosyjskichiukraiń-
sko-polskich),czegoniebyłoprzedwojną.Tenpolietnicznycharakterwsiwidać
inamiejscowymcmentarzu,chociażprzeważającaczęśćgrobówtogrobyPola-
ków.Ze146nagrobkówtylkona17sąinskrypcjewjęzykupolskim.Toniepo-
winnodziwić,jeślizważyć,żemieszkańcyWierszynydoniedawnanieznaliliter
polskich(łacińskich)iwraziepotrzebyzapisaniatekstupolskiego(słówmodli-
twy,piosenkiitp.)korzystalizgrażdanki.WlatachdziewięćdziesiątychXXwie-
ku,poprawiesześćdziesięcioletniejprzerwie(szkołapolskaikościółzostały
zamkniętewlatachtrzydziestychXXstulecia),wszkolezaczętowykładaćjęzyk
polski,otwartokościół.Jednakstarszaiśredniageneracjamieszkańcówniezna
literpolskich.
Nacmentarzuwierszyńskimwinskrypcjachwjęzykurosyjskimnagrobach
Polakówprzeważatrójczłonowaformułaantroponimicznazezwykłymumiesz-
czeniemnazwiska(nawzórrosyjski)napierwszymmiejscu:nazwisko+imię+
tzw.otczestwo(imięojcazpatronimicznymiprzyrostkami-oBuą/-oBHa,-eBuą/
-eBHa).Przykłady:flu2ylafllaHmuwKaAfleKcaHoloBHa6.03.1913—25.02.2004;
HeoiaflaAHmoHuHaBflaouMuloBHa6.06.1930—2.05.2005;KlwcaCmaHucflaB
Ka3uMuloBuą
21.05.1935—24.12.2006;
MumleH2a
BafleHmuH
3uHoHoBuą
1949—21.04.2006;MumleH2a3uHoHCmaHucflaBoBuą02.02.1925—26.09.2003;
ΠocnexPoMaHPuwalooBuą7.07.1930—13.02.2006;KyueKΠemlAHmoHoBuą
1928—2003;IHaweKEoflecflaBΠemloBuą1933—2006;Co(Po3aflu(AHmoHoBHa
1935—2002;
ByńąuuKa(
fllaHąuwKa
CeMeHoBHa
1923—2000;
ΠemwuK
CmaHucflaBfllaHueBuą6.05.1934—24.04.2000;MacfleH2Hamaflb(fllaHueBHa;
