Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.Jakubiak,T.Maliszewski(red.nauk.),WkręgudorobkuedukacyjnegoIIRzeczypospolitej,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-691-8,©byInstytutPedagogikiUniwersytetuGdańskiegoandauthors,
©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
10
Wprowadzenie
urzędnikówpaństwowejadministracjioświatowej,stającsiękwestiąspołeczną.
Powstającewówczasróżnorodneorganysamorząduszkolnego,począwszyodXIX-
wiecznychdozorówszkolnych,zapoczątkowałytrudny,trwającydodzisiajproces
odformalizowaniazarządzaniaszkołąioświatą,którywidocznybył(ijest)także
wPolsce,orazdoprowadziłydostopniowegonadawaniaimcharakteruspołecznego.
WPolsceniepodległejzasadnicząrolęwprojektowaniuirealizacjireform
oświatowychodgrywałyorganywładzypaństwowej.Byłobowiemoczywiste,że
oświataiszkolnictwobędąodgrywaćwodrodzonympaństwiepolskimzasadniczą
rolęwodbudowiekraju,wzmacnianiujegopodstawspołeczno-ekonomicznych
orazutrwalaniuodzyskanejpolatachzaborówniepodległości.Jużwpierwszych
latachpo1918rokuwładzeoświatowewielewysiłkuwłożyływunifikację,in-
tegracjęirepolonizacjęszkolnictwawszystkichdzielnicPolski.Zrębyustrojowe
iprogramowepolskiegosystemuszkolnegoukształtowanewpierwszymokresie
poodzyskaniuniepodległościniesatysfakcjonowałyjednakwieluśrodowisk
politycznychipedagogicznych.LatadwudziesteubiegłegostuleciawPolscecha-
rakteryzowałysięwięcswoistąeksplozjąpomysłównazmianyireformyszkoły.
Podobniebyło,dodajmy,zoświatąpozaszkolną.Wlatach30.XXwieku,mimo
nadalwidocznegoutrzymywaniasiępolaryzacjipoglądówróżnychśrodowisk
wkwestiiszkołyijejspołecznejroli,doszłozaśwpraktycedopewnegougrunto-
waniapaństwowo-obywatelskichwzorcówzrodzonychwoboziesanacji.
Chociażważnąrolęwprojektowaniuirealizacjireformszkolnychwówczes-
nejPolsceodgrywałdorobeknaukpedagogicznych,tojednakzastosowaniemiał
główniewszczegółowychkwestiachirozwiązaniach;częstoteżustępowałpola
czynnikompozapedagogicznym,awięcwzględompolitycznym,społecznym
iekonomicznym.Możnazauważyć,żerealizacjaszeregucelówpolitycznych
państwawydawałasięwieluideologomipolitykomIIRzeczypospolitejróżnego
autoramentuniemożliwabezudziałuszkoły.Wkonsekwencjitakichprzekonań
pojawiłysięróżneideologiewychowawcze,któreróżniewidziałym.in.takieprob-
lemy,jak:demokratyzacjażyciaspołecznego,podniesieniekulturygospodarczej
obywateli,ugruntowaniereligiikatolickiejwśródPolaków,zagwarantowanie
funkcjonowaniawobrębiejednegoorganizmupaństwowegolicznychmniejszości
narodowychietnicznych,zapewnieniePolsceznaczenianaareniemiędzyna-
rodowejorazzbudowaniejejmocarstwowościwświecie.Koniecznośćbudowy
nowopowstałejPolskiijejumacnianiazachęcaładoposzukiwanianajlepszych
sposobówformowaniaprawychitwórczychobywateli.Stądteżprzykładanodużą
wagędokonstruowanianowychtechnikstrictewychowawczych,służącychcelowi
podniesieniaefektywnościpracyszkolnejiinnychpodmiotówoświatowychoraz
odpowiedniegojejukierunkowania.
Scharakteryzowanepokrótceogólneprawidłowościwidocznesąszczegó-
łowiejwewszystkichopracowaniachskładającychsięnaprzekazywanąwłaśnie
Czytelnikommonografię.Wjejramachzewzględunapodjętąprzezautorkiiau-
torówtematykęwyodrębniliśmyczterygłówneblokizagadnień.
