Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
IwonaKordzińska-Nawrocka,KatarzynaSonnenberg,AleksandraSzczechla
samobójczejśmierciwpowieści.Niektórzyjużwówczaswskazywali,żeSōseki-
wbrewoczekiwaniomczytelników-nieudzielaodpowiedzinalicznepytaniaza-
dawanewtymutworze.JednąztakichosóbbyłKoyomiToyotaka(1884-1966),
uczeńSōsekiegoirozpoczynającywówczasswojąkarierękrytykliteracki(póź-
niejszyredaktordziełzebranychSōsekizenshū).Dostrzegłondoniosłośćpowie-
ściSōsekiego,arównocześniezwróciłuwagęna,jegozdaniem,niewystarczające
wyjaśnieniewewnętrznychrozterekSenseiaijegopoczuciawiny,nabierność
iniewyrazistośćpostacijegożony,atakżenaniezwykleskrótoweprzedstawienie
śmierciwutworze1.
Kolejnelataiwpływyróżnychfilozoficznychpostawukazałyproblematykę
powieściwnowymświetle.Egzystencjaliścidostrzegliwniejwyrazdojmującej
samotnościjednostki,któraniejestwstanieprzekazaćswoichrozterekinnemu,
zgruntuobcemuczłowiekowi,pragniewejśćwrelacjęzinnym,arównocześnie
wejśćwniąniepotrafi2.WtymujęciuKokorostałosiępowieściąoprzepaści
dzielącejludzkieserca(nserce”tojednozeznaczeńjapońskiegosłowankokoro”),
zktórychkażdecechujeniezmierzonagłębia.Doszukiwanosięrównieżwtej
powieściprocesukształtowanianowoczesnegonja”orazpróbyzdiagnozowania
sytuacjiintelektualistówwokresieMeiji(1868-1912).Wodróżnieniuodwcześ-
niejszegostawianiawcentrumuwagipostacimłodzieńca-narratoralubSen-
seia,współczesneodczytaniaKokoroskupiająsięczęstonapostaciachpobocz-
nych:naK.-koledzenarratora,oraznażonieSenseia.Niewątpliwiepowieść
Sōsekiego,cosugerujerównieżjejtytułzapisanyalfabetemsylabicznym,czyli
kaną,odchwiliukazaniasiędowodzi,żemożnająintrerptretowaćianalizować
zróżnychpunktówwidzenia,awnikliwyczytelnikznajdziewniejodpowiedzina
wielewłasnychdylematówiwątpliwości3.
ZnaczenieKokorowJaponiiinaświeciepodkreślająlicznesympozjaikon-
ferencjepoświęconetejpowieści.Pokłosiemjednegoztakichwydarzeńupamięt-
niającychwydaniepowieścijesttompodredakcjąLinLien-hsiang,któryukazał
sięw1994roku(wosiemdziesiątąrocznicępublikacjiKokoro)wSingapurze4.
SkupiasięonnaróżnychkontekstachimożliwościachodczytywaniaKokorooraz
natrudnościachiwyzwaniachzwiązanychzprzekłademtejpowieścinajęzyk
angielski.Zawartewnimartykułydowodzą,żeutwórnieprzestałprzemawiać
dowyobraźniiwrażliwościczytelnikóworazkrytyków.Autorzyzawartychwto-
mieartykułówzwracająuwagęnaprzedstawienierelacjimiędzybohaterami,na
1IshiharaChiaki,Kokorowadōyomaretekitaka,w:NatsumeSōskienoKokoroodōyomuka,
Ishihara,Chiaki(red.),Tōkyō:Kawadeshobō,s.5-6.
2Ibidem,s.7.
3Por.:HiraokaToshio,KageyamaTsuneo,YamagataKazumi(red.),NatsumeSōsekijiten,
Tōkyō:Benseishuppan,2000,s.118-121.
4Zob.:LinLien-hsiang(red.),ASymposiumonNatsumeSōseki’sKokoro(JapaneseStudies
MonographSeries,No.4),Singapore:DepartmentofJapaneseStudiesNationalUniversityofSin-
gapore,1994.
