Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AndrzejPankowicz
nościiopanowanianowej,bardzodynamicznejtaktykiwalki.Osiedlamajązreguły
charakterobronny.Wpasiekarpackimpojawiająsięfortyfikacjebudowanezkamienia.
Powstaniesilnieumocnionychfortecizmianyworganizacjisiłyzbrojnejwskazują
naistnienieprężnychośrodkówwładzyzdolnychdoudźwignięciatakiegowysiłku.
Wojownicystająsiętrzonemelitplemiennych.Wnastępnychwiekach(międzyVII
aIVp.n.e.)postępujeproceszróżnicowaniaróżnychregionówkrajuzpunktuwidze-
niarozwojuidostępnościdodóbrmaterialnych.Bardzowyraźniezarysowujesięsieć
centrówkulturowychizapewnepolitycznychzarazem.Wsztucewzrastarolaprzed-
stawieńfiguratywnychiichforma,przyczymnowościąsąfigurkizwierząt.Funkcja
tychnowychprzedstawieńniejestwyjaśnionadokońca.Mogłymiećcharakterma-
gicznylubwotywny,mogłyteżspełniaćfunkcjeludyczne.Natenokresprzypadateż
rozpadwiększościowejgrupyplemionindoeuropejskichnaTrakówiIlirów,przyczym
grupatrackazachowujedominującąpozycjęnaziemiachrumuńskich.WVIwieku
p.n.e.wzrastająwpływyscytyjskie.Scytowie„królewscy”(„koczownicy”)iScytowie
„rolnicy”stanowilikonglomeratplemionposługującychsięjęzykiemirańskim.Spo-
śródplemionscytyjskichnaziemiachrumuńskichidentyfikowalnisątylkoAgatyrsi,
osiedlającysięnaterenieTransylwaniiwłaściwej15.Cechącharakterystycznąspołe-
czeństwascytyjskiegotegoczasubyłaformademokracjiwojennejpociągającazasobą
osłabieniewięzirodowejnarzeczwięzówplemiennych.Wtradycjiscytyjskiejludy
naterenachpodbitychpopadaływstanniewoli16.Ludnośćscytyjska,mającakontakty
zwczesnymikoloniamigreckiminadMorzemCzarnym,łączyławswojejkulturze
dwietradycje–irańskąiachajską(grecką).PojawieniesięScytówwMołdawii,ana-
stępnienaWołoszczyźnieiwTransylwaniiotwieranowyrozdziałwhistoriitychziem.
MiędzyVIaIIIwiekiemp.n.e.zgrupytrackiejwyodrębniająsięnajpierwGetowie
naNizinieMołdawskiejiNizinieWołoskiej,anastępnieDakowiemającyswecentra
wOltenii,BanacieiTransylwanii.NazwaGetówpojawiasięwźródłachpisanych
jużwVIwiekup.n.e.,natomiastDakówtrzywiekipóźniej17.
Antycznesubstratykulturyrumuńskiej
ZiemiedzisiejszejRumuniiodnajdawniejszychczasówstanowiłydogodnypomost
pozwalającywniknąćwgłąbEuropy.WVIwiekunastąpiłaograniczonaekspan-
sjaScytównaterenydzisiejszejRumunii,oczymświadcząźródłaarcheologicz-
ne,zwłaszczakulturaFiragile-BirsestinaterenachMołdawii,wktórejwsposób
niezwyklewyraźnymieszająsięelementygecko-scytyjskie.Dotarlirównieżdo
Transylwanii,osiedlającsięnadśrodkowąMarusząiTyrnawąiprzyczyniającsię
dorozpowszechnieniaiudoskonaleniaobróbkiżelaza.Plemionascytyjskieróżni-
łysięmiędzysobąprowadzonągospodarką,częśćzajmowałasięrolnictwem,inni
15
C.Patsch,DieVőlkerschaftderAgarthysen,[w:]AnzeigerderWienerAkademiederWissenschaften,
Wien1925,noXIIa,s.69–70.
16J.Demel,op.cit.,s.31–32.
17Ibidem,s.32.
