Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Ironiawwymiarzejęzykowymijejmiejscewkomunikacji
31
dosłownym.Stosowanieautoironiiczyironiimożnawięcprzyrównać
doprzyjęciatymczasowejrolibłazna,którymaprzyzwolenienauka-
zywanieniewygodnychprawd,ponieważniktnietraktujegocałkiem
poważnie(Ungar,1984,s.124).
Ironiamożewyrażaćznaczeniawychodzącepozaramyhumoru,
niejestwięctożsamazkpinączyżartem,niejestjednakrówno-
znacznazsarkazmem,któryjestzorientowanynaceloweurażenie
adresata.Zasadniczo,wedługMartyDynel(2014b),różnicamiędzy
ironiąasarkazmemsprowadzasiędojawnejnieprawdziwościty-
powejdlaironii,podczasgdyróżnicamiędzyironiąadokuczaniem
opierasięnanegatywnejewaluacji,niezawszeobecnejwhumorze.
WedługDynel(2014b)wliteraturzeprzedmiotuniemawyraźnego
rozróżnieniamiędzyironiąhumorystycznąanieironicznymhumo-
rem,natomiastHzjawiskajęzykoweprzejawiającejawnąnieprawdę
ihumormogąbyćłatwopomylonezhumorystycznąironią”(Dynel,
2014b,s.621).
1.3.Celekomunikacyjneironii
ZasadniczącechądefinicyjnąkażdegogenrumowyjestjegoHcel”–
intencjakomunikatu(Searle,1979).Dlategoteżmówiącokomuni-
kacji,należywyizolowaćzasadniczycelkomunikacyjny,anastępnie
poddaćanaliziepostawyiemocje(Wierzbicka,1983).
Niemaanijednejteoriiironii,anijednoznacznychwyników
badańdotyczącychjejfunkcjispołecznych.Komunikatyironiczne
służąosiąganiucałejgamycelówkomunikacyjnych,oduprzejmości,
przezhumor,dowyrażaniazawiedzionychoczekiwań,niezadowole-
niaikrytyki(Colston,1997;Dews,KaplaniWinner,1995;Kreuz,
LongiChurch,1991;KreuziRoberts,1995;Kumon-Nakamura,
GlucksbergiBrown,1995).Bezwzględunaformęwypowiedzi
ijejzłożonośćużycieironiipozostajestrategiądośćryzykowną.
Dlategoteżnadawcywykorzystująjązzamiaremosiąganiacelów
komunikacyjnych,którebyłybyraczejnieosiągalne,jeśliwypowiedzi
byłybydosłowne.
Przeglądliteraturydotyczącejbadańnadironiąpozwalastwier-
dzić,żewśródnajczęściejwymienianychfunkcjikomunikacyjnych
iinterpersonalnychironiiwerbalnejznajdująsię:
