Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
świadomościąbytutakiego,jakimsięjawi,niezaśjakimjestnsam-w-
sobie”.Wynikaztego,żeświadomośćmusistanowićjakąśinnąformę,
różnąodobydwubytów.Musizatembyćniebytemorazpowstawać
przeznegacjęlubneantyzację(nnicościowanie”)nbytu-w-sobie”.
ZdaniemfrancuskiegofilozofaBógnieistnieje,dlategoteżczło-
wiekniemożeposiadaćokreślonejnatury.Wprzeciwieństwiedo
rzeczy,któreprzynależądoświatamaterii,awięcsątym,czymsą,
człowiekstwarzasięwciążodnowa.Przekraczaswojegranice,trans-
cendujewprzyszłość,kreującsiebieiwłasnąesencję,ażdochwi-
liśmierci33.Jestzatemtym,czymniejest,irównocześnieniejest
tym,czymjest–stajesięwłasnąprojekcją.Człowiekrozumianyjako
nbyt-dla-siebie”wzetknięciuzrzeczywistościąbezustannienicujeją,
wyobrażasobiedanyprzedmiot,jakijest,będzieijakibyćpowinien.
Wtensposób,znajdującsięwpozycjinbycia-tu-oto”,wdanejsy-
tuacji,powołujedożyciacoraztonowszebytyrealnienieistniejące.
Wtymsensieludzkaegzystencjawyprzedzaesencję,ponieważczło-
wieknajpierwpojawiasięwświecie,adopieropotemtworzyswoją
esencjęjakozbiórokreślonychcech.
WięcejokierunkupodążaniaFilipowiczowskiejrefleksjimówi
namniecopóźniejszaksiążkaPieszczachowicza–Kuwielkiejopo-
wieści.OżyciuitwórczościKornelaFilipowicza34.Wjegoopiniipi-
sarstwoautoraBiałegoptakacechujeswoistasemiotykaegzystencjal-
na,którabierzeswójpoczątekwpostawieLordaJima.nSytuacja
conradowska”funkcjonowałabyukrakowskiegopisarzajakomodel
uniwersalnejsytuacjiegzystencjalnej–życiawcieniugroźby.Propo-
zycjatanprzesuwa”światFilipowiczakutragicznościbezgranic,bli-
skiejAndréMalraux,AlbertowiCamusowi,azwłaszczaSartre’owi.
Malraux,pisarzimyślicielfrancuski,znanyzobszernegodzie-
łaPsychologiasztuki,wktórymskupiasięnarefleksjinadczłowie-
33Zob.M.Żelazny,dz.cyt.,s.317-360;Por.F
.Copleston,Historiafilozofii.
Pozytywizmlogiczny…,dz.cyt.,s.79,307-308;Tenże,Historiafilozofii.OdMaine…,
dz.cyt.,s.295.
34J.Pieszczachowicz,Kuwielkiejopowieści….,dz.cyt.,Kraków2010.
26
