Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Ustawodawca,kreującnormyprawakarnego,powiniendążyćdoichkompa-
tybilnościzzasadągodnościczłowiekaorazuwzględniaćwnioskipłynące
zlegitymizacjietycznejprawakarnego.Taksformułowanatezajestosią,wokół
którejzbudowanazostałaniniejszamonografia.
Legitymizacjaetycznaprawakarnegowymagasięgnięciadorozważań
etycznychorazanalizzzakresuantropologiifilozoficznej.Wystarczyzwrócić
uwagęnajednązparemiiprawniczychzdobiącychbudynekSąduNajwyż-
szegowWarszawie:Hominumcausaomneiusconstitutumsit-wszelkie
prawopowinnobyćstanowionezewzględunaczłowieka.Jeżelitakrzeczywi-
ściemabyć,żezasadniczympunktemodniesieniawstanowieniuprawajest
człowiek,tokoniecznestajesięustaleniezrozumieniaczłowieka,cechistoto-
wychjegonatury,aletakżejakiegośzrozumieniajegoaspiracjiidążeń.Bez
tegowysiłku,którypowinienpodejmowaćustawodawca,niedasięuchwalić
prawaodpowiadającegotemu,kimczłowiekjest.Wprzypadkuprawakarnego
toproblemnaderwidoczny.Tagałąźprawabowiem,jakżadnainna,wchodzi
wobszardecyzjiczłowieka,jegowewnętrznychprzeżyćirelacjizinnymi
podmiotami.Ustalającpowinnośćponiesieniaodpowiedzialnościkarnejprzez
danąosobę,wchodzimynierzadkowprzestrzeńbardzointymnychdecyzji
idoświadczeń.Stanowienieprawakarnegozmyśląoczłowiekupowinnowięc
uwzględniaćto,kimonjest,jakąmanaturę1.Beztegoprawobędziestano-
wionezewzględunaoderwaneodrzeczywistościwyobrażenieustawodawcy,
1TenpoglądzdajesiępodzielaćFilipCiepły:nWpluralizmiekoncepcjiczłowieka,mają-
cychistotneznaczeniedlaproblematykipodmiotowościprawnej,prawodawca,wszczegól-
nościustrojodawca,dokonujewyborukoncepcjiantropologicznejinaniejbudujeporządek
prawny.Wizjaczłowiekajestwartościącentralnądlaprawa.Wartośćtamożebyćwyrażona
wakcienormatywnym,wszczególnościwkonstytucji,wprost,aleniekiedymożebyćukryta
wjegogłębokiejstrukturze,wtleprzepisów,któreprimafaciemogłybysięwydawaćposta-
nowieniamijedynietechnicznymi,proceduralnymi,gwarancyjnymi.Odczytaniezałożeń
antropologicznychzwartości,zasadinormkonstytucyjnychmożebyćniełatwe,aleniejest
niemożliwe”,tenże,Sprawiedliwościowaracjonalizacjawymiarukarykryminalnejwobec
współczesnychtendencjipolitykikarnejwPolsce,WydawnictwoKatolickiegoUniwersytetu
Lubelskiego,Lublin2017,s.116,117.
