Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozdział1
rodzinnegospodarstwarolnewpolscewlatach1985-1994,
prezentacjawybranychwynikówbadań
1.1.Okres„schyłkowegokomunizmu”:wobliczu„represyjnejtolerancji”
Właśnieten„schyłkowyokreskomunizmu”,jakokreśliłemgowprzywoływanym
wewstępieopracowaniu,stałsięprzedmiotembadańempirycznychwpierwszejzserii
publikacji,doktórychodnosićsiębędęwtejksiążce Praca,którąmamwtejchwilina
myśli,powstaławdrugiejpołowielat80 napodstawiebadańempirycznychwykonanych
wspólniezZygmuntemSeręgąwlatach1985–1987(por GorlachiSeręga,1991) Zasadni-
czyproblem,jakinaswówczasinteresował,stanowiłakwestiapodmiotowościchłopów
Stawialiśmytezę,żeponieważsąoniwłaścicielamiswoichwarsztatówpracy,niezaś–by
użyćokreśleniaJadwigiStaniszkis(1979)–tzw „cząstkowymiwłaścicielami”jakprzed-
stawicielewiększościspołeczeństwa,fakttenbędzierzutowaćzarównonasposóbwidzenia
przeznichstrukturyspołecznej,jakisposóbpostrzeganiaprzeznichwłasnychinteresów
Innymisłowy,zakładaliśmywówczas,żepodmiotowośćchłopówbędzieraczejpowiązana
zmyśleniemointeresach,niezaśowartościach,costanowiłoistotnącechęcharaktery-
zującąinnekategoriespołeczne Badaniaprzeprowadzoneprzeznaswowymczasienie
miaływżadnymwypadkucharakterureprezentatywnego,aconajwyżejeksploracyjny
Zdecydowaliśmysię(takżezuwaginaszczupłośćśrodkówfinansowychpozostających
wnaszejdyspozycji)naprzeprowadzenie595wywiadówwewsiachpołożonychwtrzech
gminachzlokalizowanychnaterenieówczesnychwojewództw:krakowskiego,tarnowskiego
orazkieleckiego,wgminachtypoworolniczych,gdziedominowały,wedługówczesnych
kryterióworazskali,gospodarstwatowarowe Przypomnijmyzatem,że:
(…)jakokryteriumdoborubadanejpopulacjiprzyjętoobszarzbliżonydoiwiększyśred-
niejwielkościgospodarstwwkażdejzbadanychwsi Ostateczniedrogalosowaniazlist
zawierającychwszystkiegospodarstwaoobszarzeodpowiadającymśredniejipowyżej
niejwskalilokalnejdobrano(…)rozmówcówkażdejzbadanychwsi Bylitowprze-
ważającejmierzewłaścicielegospodarstwitylkowwyjątkowychwypadkachrozmowy
przeprowadzanozosobamikierującymigospodarstwamiwzastępstwienieobecnego
wokresierealizacjibadańwłaściciela”(GorlachiSeręga,1991:44)
Oznaczałoto,żewpolunaszychanalizznalazłysięrelatywnieniewielkiegospodarstwa,
naogółorozmiarachod3do8ha,czylitakie,jakiezjednejstronyskupiałysięwokół
