Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
na(zewzględunaX-a),wtedyitylkowtedy,gdyczynność
Cprowadzi(nagrunciewiedzyX-a)dorezultatumaksy-
malniepreferowanegoprzezX-a”9.Wkontekścietakpoję-
tejracjonalnościmożemypowiedzieć,żezhermeneutycz-
negopunktuwidzenianiejestonadoprzyjęciawzwiązku
ztym,żehermeneutykazanurzonajestwfaktycznościży-
cia,wcodziennościegzystencji,awięcwsytuacjachnie-
dającychsiębardzoczęstomatematycznieskalkulować,bo
związanesąonezregułyzryzykieminiepewnością,które
dotyczązarównopodmiotowychdziałańiwyborów,jak
iichskutków.Kmitarozważawprawdzietakżeproblemra-
cjonalnościwwarunkachryzyka,wydajesięjednak,żenie
rozwiązujegowsposóbsatysfakcjonujący,botakżenie-
uchronniewiążezkalkulacją.OtóżzdaniemKmitydziała-
niewwarunkachryzykatylkowtedymożebyćracjonalne,
jeżeliosobapodejmujeΠczynnośćomaksymalnejużytecz-
nościoczekiwanej”,którąmożeokreślićnapodstawiera-
chunkuprawdopodobieństwa,jakimaprzysługiwaćtakiej
czynności10.
To,coKmitarozumieprzezczynnośćracjonalną,od-
nieśćbymożna,jaksięwydaje,zarównodokonkretnych
działań,jakirefleksji.Poznańskimetodologniewahasię
przyjąćzałożeniaoracjonalnościwkontekścietego,cona-
zywainterpretacjąhumanistyczną11.Podobniesądzązwo-
lennicyumiarkowanegonaturalizmumetodologicznegoJan
SuchiMałgorzataSzcześniak:
Metodainterpretacjihumanistycznejpoleganawyjaśnianiu
działańludzkichiichrezultatówwdrodzeodwołaniasiędoce-
lówdziałającychpodmiotóworazichwiedzywskazującej,jakie
środkisąskutecznewprocesieosiąganiaowychcelów.Dodatko-
wąprzesłankąinterpretacjihumanistycznej(wyjaśnianiadziałań
9JerzyKmita,Wykładyzlogikiimetodologiinauk.Warszawa1973,
s.16.
10Ibidem,s.18-20.
11Zob.JerzyKmita,Zmetodologicznychproblemówinterpretacjihu-
manistycznej.Warszawa1971,s.27nn.
