Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
żerzeczzhermeneutykąmasiędiametralnieinaczej,niż
przedstawiajątojejadwersarze.Należyprzetodowieść,że
istniejecośtakiegojakracjonalnośćhermeneutyczna.Nie
maonajednakwielewspólnegozracjonalnościąwsensie
logikiformalnejczytradycyjnierozumianejmetodologii.Na
odmiennąodprzyjętejwnaucedrogędoprawdywherme-
neutycewskazujerównieżLuigiPareyson,któryzarzutom
orzekomyirracjonalizmifideizmhermeneutyki,takoto
przeciwstawiaracjehermeneutykiegzystencjalnej:
W(...)myślihermeneutycznejwystępująpojęcia-alenieobiek-
tywizujące(ideeirefleksje),leczegzystencjalne(rozważaniairo-
zumowania)-niedemonstratywnejednak,tylkointerpretacyjne;
poznaniazdobyteniedrogąekstrapolacjimyśleniadowodowego,
leczuzyskanedziękibezpośredniemudoświadczeniu.Tenzbiór
idei,pojęć,refleksji,rozumowań,choćpozbawionycharakteru
obiektywizującego,aprzeciwnie,pełenznaczeńegzystencjalnych
inaładowanyznaczeniamisymbolicznymi,możnatakżenazwać
Πracjonalnym”
,wtymsensie,żejegoźródłemjestprawda.Jestto
jednakprawda,którązawszeposiadasięegzystencjalnie,zdoby-
waswobodnie,wyrażawsposóbsymboliczny,czyliprawdado-
stępnajedyniedlamyślirozpamiętującej,któradziękiciągłemu
istanowczemuzapytywaniu,nieprzerwanemuiwytrwałemu
wyjaśnianiudochodzidoodkryciaznaczeńuniwersalnych,mogą-
cychzainteresowaćkażdegoczłowieka,niezależnieoddystansu
czasowegoiodtego,czysięznimizgadza8.
Abyzaznaczyćtęodrębność,przyjrzyjmysiępojęciu
racjonalności,jakiesformułowałJerzyKmita.Wybitnypol-
skimetodologpodkreśla,żechodzituopodejmowaniede-
cyzjiwwarunkachpewności:ΠOczynnościCpodjętejprzez
X-awwarunkachpewnościpowiemy,żejestonaracjonal-
powracaćtutajdotychzagadnień.Zob.mojeksiążkiW-kołohermeneutyki
literackiej.Warszawa2007,op.cit.,rozdz.:Kuteoretycznejwielości(wstro-
nęteorii„słabych”);zob.teżKimjestemja,kimjesteśty?,op.cit.(rozdz.:Czy
mamydziśkryzyshumanistyki?).
8LuigiPareyson,Koniecznośćzwrotukumitowi.Sztukaireligia.
W:Myślmocna,myślsłaba.HermeneutykawłoskaodpołowyXXwieku.An-
tologiatekstów.Wybóritłum.M.Surma-Gawłowska,A.Zawadzki.Kraków
2015,s.108-109.
