Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AgnieszkaSzczaus
Zatemwodniesieniudoobecnejpozycjijęzykaangielskiegowsferzena-
ukimożemymówić,jaktoogólnieokreśliłaGrybosiowa12,oswoistymdejavu,
oprzetransponowaniudawnejdominującejpozycjiłacinynawspółczespo-
zycjęangielskiego,opozytywnymwartościowaniuobujęzykówuniwersalnych
wprzeszłościiwspółcześnie.Pozorniewydajesięwięc,żeobecniemamysytu-
acjęsymetrycznądotejzwiekówśrednich,azmianapoleganazastąpieniułaciny
wfunkcjijęzykanaukiprzezjęzykangielski.Międzyinnymiztegopowodu(choć
oczywiścietychczynnikówjestwięcej)językangielskiokreślasięniekiedymia-
nemłacinyXXIwieku.
Przyjrzyjmysięjednakuważniejdawnejiobecnejpozycjiobujęzykówuni-
wersalnychwsferzenauki,azwłaszczaichroliwspólnototwórczej,polegającej
naintegrowaniuśrodowiskanaukowego,ułatwiającejkontaktmiędzyuczonymi,
umożliwiającejwymianęmyśli,ideiidoświadczeń.Jaksięwydaje,rysujesiętu
kilkaistotnychróżnic.
Dominującapozycjajęzykówuniwersalnych
wnauceśredniowiecznejiwspółczesnej
Zrębyeuropejskiejnaukiśredniowiecznejtworzyłysięwjęzykułacińskim.
Byłooczywiste,żeniebranopoduwagęinnejmożliwości,cowynikałozkilku
przyczyn-cechącharakterystycznąnaukijestkumulowaniewiedzy,któremoż-
liwejesttylkodziękitekstompisanym,aalfabetyizasadyortograficzneposzcze-
gólnychjęzykównarodowychdopieropowstawałyi,podkreślmy,tworzonebyły
(pozanielicznymiwyjątkami,jaknp.alfabetstaro-cerkiewno-słowiańskiibazu-
jącenaniminnealfabety)woparciuoalfabetłaciński.Piśmiennictwonarodowe
dopierokiełkowało,pojawiałysiępierwszetekstyartystyczne,religijneczyurzę-
dowepisanewjęzykachnarodowych.Poszczególnejęzykinarodoweówcześnie
byłynatakimpoziomieewolucji,żeniesprostałybywymaganiomnauki,brakbyło
np.wykształconejterminologiispecjalistycznej.Zatemwśredniowieczuwsferze
naukiłacinawłaściwieniemiałakonkurenta,chybażetakimkonkurentemwpew-
nymstopniumogłabyćgreka,jednakzewzględunaprocesyhistorycznokulturo-
we,zwłaszczatakiejakprzyjęciechrześcijaństwawobrządkuzachodnim,anie
bizantyjskim,grekarówniniemogłabyćbranapoduwagę.Zatempodkreśl-
myrazjeszcze-wśredniowieczużadenzeuropejskichjęzykównarodowychnie
stanowiłdlałacinykonkurencji.Pozycjałacinybyławtymwzględziebezsporna.
DopierorozwójjęzykównarodowychwXVIwiekuspowodował,żepojawiłysię
różnojęzyczne,takżepolskie,tekstynaukowe(czyszerzej:popularnonaukowe),
docierającedocorazszerszejgrupyodbiorcówzainteresowanychnauką.Teksty
12A.Grybosiowa,Rolajęzyków…,s.54.