Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
AnnaSiewierska-Chmaj
leczbezktórychdyskusjioEuropieniepotrafimysobienawetwyobrazić.Naszawizjajest
możeniespójna,chwilaminawetkontrowersyjna,alenieumiemywyjśćpozajejgranice,
takjakniejesteśmywstaniewyjśćpozagranicenaszegojęzyka.Myślimywkategoriach
wartości,niezależnieodtego,czychodzioichaspektmoralny,estetyczny,pragmatyczny,
poznawczyczyreligijny.Jakogrupapotrzebujemynorm,alejakojednostkijeszczebardziej
potrzebujemywartości.
Jeśliprzyjmiemy,żewartościtosilnienacechowaneemocjonalniewyobrażeniaotym,
czegopragniemy,tonaszepragnieniazostałyukształtowaneprzeztrzymiasta-symbole:
Ateny,RzymiJerozolimę.Unikalnepołączenie,częściowozresztąsprzecznych,tradycji:
grecko-rzymskiejijudeochrześcijańskiejstworzyłopodwalinypodkulturowewartości
Europy-wolność,różnorodność,racjonalność,tolerancjęiafirmacjęzwyczajnegożycia
3
.
KażdykrajbędącyczłonkiemUniiEuropejskiejmusirespektowaćwartościeuropej-
skie,októrychjestmowawwieluoficjalnychdokumentachWspólnoty.WPreambuledo
TraktatuoUniiEuropejskiejznajdujesięzapisowynikającychznkulturowego,religijnego
ihumanistycznegodziedzictwaEuropy”
4
npowszechnychwartościach,stanowiącychnie-
naruszalneiniezbywalneprawaczłowieka,jakrównieżwolności,demokracji,równości
orazpaństwieprawnym”.Wartykule2czytamyzkolei:nUniaopierasięnawarto-
ściachposzanowaniagodnościosobyludzkiej,wolności,demokracji,równości,państwa
prawnego,jakrównieżposzanowaniaprawczłowieka,wtymprawosóbnależących
domniejszości.WartościtesąwspólnePaństwomCzłonkowskimwspołeczeństwieopar-
tymnapluralizmie,niedyskryminacji,tolerancji,sprawiedliwości,solidarnościoraz
narównościkobietimężczyzn”
5
.Cowięcej,wtymsamymdokumenciewielokrotnie
podkreślasię,żecelemiobowiązkiemUniiEuropejskiejorazpaństwczłonkowskichjest
promowanie,umacnianieiobronawartościwymienionychwartykule2.
ZagadnieniewartościeuropejskichporuszonotakżewKarciePrawPodstawowych
UniiEuropejskiej,gdzienapisano:nŚwiadomaswegoduchowo-religijnegoimoralnego
dziedzictwa,Uniajestzbudowanananiepodzielnych,powszechnychwartościachgodności
osobyludzkiej,wolności,równościisolidarności;opierasięnazasadachdemokracji
ipaństwaprawnego.PoprzezustanowienieobywatelstwaUniiorazstworzenieprzestrzeni
wolności,bezpieczeństwaisprawiedliwościstawiajednostkęwcentrumswychdziałań”
6
.
UniaEuropejskaniejesttożsamazEuropą,jednakmożnaodnieśćwrażenie,żepod
wymienionymiwdokumentachunijnychwartościamipodpisałabysięzdecydowanawięk-
szośćEuropejczyków,nawetgdybyniezgodzilisię,codoźródełpochodzeniatychwartości.
Dlaczegozatemcorazczęściejmówisię,żeniemaniczegospecyficznegowwarto-
ściachwyznawanychwEuropielubnawet,żeniemawspólnychwartościeuropejskich?
Niebrakujeludziprzekonanych,żeEuropawartościjestjedyniemitem,który,owszem,
wpływananasząwizjęświata,alebardziejjakoprojektdorealizacjiniżrzeczywistybyt.
3
Por.CharlesTaylor,Źródłapodmiotowości.Narodzinytożsamościnowoczesnej,tłum.MarcinGrusz-
czyńskiiin.,PWN,Warszawa2012.
4
TraktatoUniiEuropejskiej,DziennikUrzędowyUniiEuropejskiejC115,9.05.2008,http://eur-lex.
europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:C:2008:115:FULL&from=PL(dostęp:10.12.2015).
5
Tamże.
6
KartaPrawPodstawowychUniiEuropejskiej,DziennikUrzędowyUniiEuropejskiej,C83,30.03.2010,
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2010:083:0389:0403:pl:PDF(dostęp:
10.12.2015).
