Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Europawartościzperspektywypolitykiwielokulturowej
15
Wlatach70.socjologowieRuuddeMooriJanKerkhofsrozpoczęlibadanianadwpły-
wemśredniowiecznegochrześcijaństwanawspółczesnespołeczeństwoeuropejskie.Chcieli
odpowiedziećnapytanie,czydominującysystemwartości,wypływającyzreligiichrze-
ścijańskiej,doprowadziłdopowstaniawmiaręjednolitegosystemuwartościeuropejskich.
Rezultatyichbadańbyłynatyleinteresujące,że10latpóźniejtemattenpodjęłokolejnych
trzechnaukowcówzUniwersytetuwTilburgu:LoekHalman,RuudLuijkxiMargavan
Zundert,przeprowadzającwśródobywateli33państweuropejskichankietęzpytaniami
dotyczącymireligii,polityki,społeczeństwa,pracy,rodzinyimoralności.Badaniepowtó-
rzonojeszczetrzykrotnie,w1990,1999i2008roku.Wynikizostałyopublikowanewkil-
kunasturaportachzseriiAtlasofEuropeanValues
7
.Wspólnymmianownikiemwszyst-
kichpublikacjiztejseriijestwniosek,żeEuropajestakceptowanatylkojakosztuczny
twór,aEuropejczycyistniejągłówniejakojejmieszkańcyinieposiadająwspólnego
systemuwartości.WedługWimavandeDonka,jednegozewspółautorówserii,Europa
jakocałośćjestjeszczeprojekteminiemajednolitejtożsamościeuropejskiej:nPodczas
gdytworzyliśmypolityczneinstytucjeisystemmonetarny,zapomnieliśmyostworzeniu
europejskiejspołeczności”
8
.
Trudnodyskutowaćzwnioskamiholenderskichsocjologów,wydajesięjednak,że
badaniatebyłyobarczonesyndromemintrospekcji,któraniepozwaladostrzectego,co
dlaobserwatorówzewnętrznychjestjednakzdecydowaniebardziejwidoczne.Dlaporów-
nania,zbadańamerykańskiegoPewResearchCenterwynikam.in.,żewystępująspore
różnicemiędzywartościamiwyznawanymiwStanachZjednoczonychikrajachEuropy
Zachodniej,podczasgdyróżnicemiędzyposzczególnymipaństwamieuropejskimisą
zwykleminimalneitoniemaldlakażdejzbadanychwartości
9
.Perspektywęwspólnych
europejskichwartości,odwołującychsiędoprawczłowieka,dostrzegajątakżeHitoshi
NasuiBenSaul,australijscyautorzyksiążkiHumanRightsintheAsia-PacificRegion:
TowardsInstitutionBuilding
10
.
NiecoinaczejniżnaukowcyzUniwersytetuwTilburgukwestięwartościeuropejskich
postrzegaTimothyGartonAsh,którywtekścienapisanymzokazji50-leciaUniiEuro-
pejskiejipodpisaniawzwiązkuztymDeklaracjiBerlińskiejporównałUniędokobiety
po50-tce,któracierpinadepresję.nJakwprzypadkuwieluludzi,którzyczująsięprzy-
gnębieni,obiektywneokolicznościnieuzasadniająsubiektywnegoodczucia.Maudane
życie,odnosisukcesy,wygodnieżyje,ogólniejestlubianaprzezprzyjaciółikochanaprzez
rodzinę,ajednakczujesięźlesamazesobą,jestudręczonazwątpienieminiepokojem”
11
.
7
M.in.AtlasofEuropeanValues.TrendsandTraditionsattheTurnoftheCentury,LoekHalman,Inge
Sieben,MargavanZundert(eds.),BRILL,Leiden2011;MappingValueOrientationsinCentralandEast-
ernEurope,LoekHalman,MalinaVoicu(eds.),BRILL,Leiden2010;ChangingValues,PersistingCultures,
ThorleifPettersson,YilmazEsmer(eds.),BRILL,Leiden2008.
8
WimvandeDonk,podczaspaneludyskusyjnegonMoreorLessEurope”,25.11.2011,http://www.
europeanvaluesstudy.eu/page/international-conference-.html(dostęp:10.12.2015).
9
TheAmerican-WesternEuropeanValuesGap.SurveyReport,http://www.pewglobal.org/2011/11/17/
the-american-western-european-values-gap/(dostęp:21.01.2015).
10
HitoshiNasu,BenSaul,HumanRightsintheAsia-PacificRegion:TowardsInstitutionBuilding,
Routledge,London-NewYork2011.
11
TimothyGartonAsh,Europeneedsaboldnewstory-andtoinventnewwaystotellit,nTheGuard-
ian”22.03.2007,http://www.theguardian.com/commentisfree/2007/mar/22/comment.eu(dostęp:10.12.2015).
