Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AnnaSiewierska-Chmaj
Ash,komentującwynikibadańprzeprowadzonychwśródmieszkańcówpaństwczłon-
kowskich,akcentujewłaśniesprawęeuropejskichwartości.Brytyjskihistorykniepodaje
wwątpliwośćistnieniawspólnegodlaEuropyzasobuaksjologicznego,ubolewajednak,że
zagadnienietozostałozepchniętenamarginesprzezbrukselskąbiurokrację,zajmującąsię
głównieuchwalaniemprawa.Apelujetakżeonowąeuropejskąnarrację,nowąopowieść
oEuropie,wktórejmotywemprzewodnimbędzienajwyżejcenionaprzezEuropejczyków
wartość-wolność.nPókicobowiemliderzyzawiedliwprzekonującejnarracjioUnii
Europejskiejjakohistoriirozprzestrzenianiasięwolności”
12
.
PodobnegozdaniajestCharlesGrant,którypisze:nImwiększaUniaEuropejska,tym
ważniejszejestdlaludzi,którzywniejżyją,abyuświadomićsobie,żeichzwiązekzostał
zbudowanynawspólnychwartościach”
13
.Zauważajednak,żeporozszerzeniuUniaobejmuje
kraje,któresągeograficznieodległeodsiebieiktóredoświadczyłybardzoróżnejhistorii.
Dopewnegostopniageografiadeterminujeinteresy,adoświadczeniahistorycznekształtują
postrzeganienarodowegoegoizmu
14
-twierdziGrant.Mimotego,żewiększośćkrajóweuro-
pejskichtraktujeUnięEuropejskąbardzoinstrumentalnie,nmniejjakoszlachetnąsprawę,
którawymagazaangażowaniaemocjonalnego,bardziejjakonarzędzie,którepomagarzą-
domkrajowymwdostarczaniuświadczeń”
15
,brytyjskipolitologidyrektorCentreforEuro-
peanReformjestjednakoptymistąiwierzy,żewiększośćmieszkańcówEuropy,mimoczę-
stosprzecznychinteresów,dążydouznawaniapodobnychwartości.Jesttakżeprzekonany,
iwtympunkcieróżnisięodTimothy’egoGartonaAsha,żeistniejecośtakiego,jaksystem
wartościeuropejskich,anietylkozachodnichczyuniwersalnych.Przyznaje,żeprawdopo-
dobniewiększośćwartościeuropejskichpokrywasięztymiwyznawanymiprzezAmeryka-
nówiludziwwieluinnychczęściachświata.Ichistotajednakkryjesięwłaśniewróżni-
cach-wartościEuropejczykówsąbardziejspołeczne,równościowe,świeckieiliberalne
16
.
AdamGwiazdatwierdzi,żenfundamentemeuropejskiejtożsamościjesteuropejska
dusza”,zwłasnymsystememwartości,którepomagająuporządkowaćkosmicznychaos,
nadaćsensżyciujednostkowemuizbiorowemu,zaprowadzićharmonię
17
.Jednocześnie
jednakdostrzeganduchowąamnezjęEuropejczyków”,stanowiącąswegorodzajucykliczny
fatalizmwpisanywichlosy,któryzmuszakażdepokoleniedoodkrywaniananowo,kim
jest,skądprzybyłoidokądzmierza
18
.Obserwujemyzatemproceszatracaniasamoświa-
domości,któryGwiazdatłumaczywielowiekowympanowaniemEuropy,niepotrzebującej
żadnejinnejlegitymacjiniżsamadominacja:nUrzeczywistnieniekolejnychimperialnych
marzeńniesprzyjaautorefleksji.Wątpliwościbudząsięzazwyczajpodwpływemprze-
ciwności,apytaniaowłasnątożsamośćrodząsiędopierowtedy,gdygrozijejcałkowite
wymazaniezpamięcijejnosicieli”
19
.
12
Tamże.
13
CharlesGrant,WhatareEuropeanvalues?,nTheGuardian”25.03.2007,http://www.theguardian.
com/commentisfree/2007/mar/25/whyvaluesmatterinawidere(dostęp:10.12.2015).
14
15
16
Tamże.
Tamże.
Tamże.
17
AdamGwiazda,Europa-historiasymbolu[w:]TożsamośćStaregoKontynentuiprzyszłośćprojektu
europejskiego,DorotaPietrzyk-Reeves(red.),UrządKomitetuIntegracjiEuropejskiej,Warszawa2007,s.17.
18
19
Tamże,s.18-19.
Tamże,s.28.
