Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
śmierćMerleau-Ponty,egow1961rokubyłasymbolicznympodzwonnymdlatego
nurtu.Wrzeczywistościbyłtookresinkubacjinowychideiwfenomenologii,który
zacząłwydawaćobfiteowocenaprzełomielatsiedemdziesiątychiosiemdziesią-
tych.Tymczasemnapodglebiustrukturalizmurozwijasięfilozofia,którauznaje
zaczynnikidynamizująceikształtującewszelkieformyludzkiegowspółżycia,
mówieniaimyślenia(awięcwszelkieformykultury)procesynieświadome,leżące
pozazasięgiemwolnychdecyzji,choćdającesięzpozycjizewnętrznegoobserwa-
torabadać,awięcprocesyocharakterzeobiektywnym.Człowiekokazujesiębyć
tylkoelementemmniejlubbardziejdynamicznejstruktury–zakorzenionejbądź
towprzyrodzie,bądźwprocesachekonomicznychispołecznych,bądźwjęzyku
jakozobiektywizowanymsystemieiwapriorycznychprawachmyślenia–na
którąwłaściwieniemawpływu.Modnymodpryskiemtejfilozofiistajesięwla-
tachsześćdziesiątychisiedemdziesiątychteoriainformacjiisemiologia,którą
reprezentujeMichelSerres,neomarksizmzLouisemAlthusseremnaczele,czy
psychoanalizalingwistycznaJacquesaLacana.Karierafilozofiiwyrastającejze
strukturalizmurychłojednaksłabnie–nawiązywałaonabowiemzbytjawniedo
aspiracjitypowopozytywistyczno-scjentystycznych:twierdziła,żeodkrywajedyną,
ostatecznąiniepodważalną,bonaukowąiobiektywnąprawdę;tymczasemwła-
śnieweFrancji,dziękispecyficznemunurtowiepistemologiihistorycznej,takie
twierdzeniemiałozbytmetafizyczno-dogmatycznywydźwięk.Stądteżmiejsce
klasycznegostrukturalizmuzajmujetzw.poststrukturalizmlubpostmodernizm.
Niebezznaczeniabyłwtymprzypadkurównieżrosnącywsiłęheideggeryzm
francuski,rozwijającysię–niezależnieodtrwającychodwojnydyskusjiwokół
nazistowskiejopcjipolitycznejHeideggera–dziękiorganizacyjnejipublikacyjnej
działalnościJeanaBeaufretajużodlatpięćdziesiątych.Heideggerowskaontologia
fundamentalnaodżegnującasięodantropologizmuiodegzystencjalistycznego
humanizmuokazywałasię–odziwo–zbieżnazniektórymitendencjamistruk-
turalizmu,azdrugiejstronykontynuowałaprzecieżpewnewątkiklasycznej
fenomenologii.
Postacią,któraprzyczyniłasiędoprzełamaniatrawiącegofenomenologię
francuskąkryzysu,byłteżniewątpliwiePaulRicoeur.Początkowościślezwiązany
zfenomenologią–byłautorempierwszegoprzekładufrancuskiegoiprzedmo
-
wydoIdeiIHusserlaz1950roku–równieżwpóźniejszejtwórczościpowra-
całdofenomenologii;wopublikowanejw1986rokugłośnejpracyÀl;écolede
laphénoménologiesformułowałinspirującątezę,żehistoriafenomenologiito
historia„herezji”wobecdziełaHusserla.ZasadniczojednakRicoeur,wychodząc
odfenomenologii,odanalizfilozofiiegzystencjiiodbadańnadświadomością
mitycznąidoświadczeniemreligijnym,rozwijałswójwłasny,zaimplantowany
natymgruncie„szczephermeneutyczny”.Rozwijałgodziękiswymstudiomnad
hermeneutykąHeideggeraiGadamera,nadpsychoanaliząFreuda,włączając
corazintensywniejwobszarswoichzainteresowańsemiologięianalitycznąfi-
lozofięjęzyka,metodologięhistoriiiteorięczasuhistorycznego,historięfilozofii
18
