Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mością.Jeśliwięcdalszaanalizazamierzaskoncentrowaćsię
właśnienanodtwarzaniu”ilekturzenieświadomego,tomusi
porzucićnprzezroczyste”modeleFreuda
11
,którepomijająważ-
nośćstrictejęzykowegocharakteruekspresjinieświadomości
wmowienpacjenta”iposzukiwaćtych,którezakładająnadrzęd-
nośćiprymatjęzyka.Zwrotwniniejszejanaliziekupenetracji
nieświadomościprzyokazjirozważańnadpostaciągłównego
bohateranastępujezasprawąsugestiiwcześniejszychinterpreta-
torówpowieści,chociażpomijalioniaspektjęzykowy,który,jak
próbowaliśmywykazać,jestnadrzędnymuwikłaniemcałości
przedstawienia
12
.Podejmującpsychoanalitycznytropinterpre-
tacji,podążamyzasugestiąsamejpowieści,gdzieakcjaśledztwa
bywachwilamitożsamazakcjąpsychoanalizy:n-japrzekażęł
myprzekażemyłzdrewnienietwojegoumysłuuczonemunie-
zmierniebadaczowizagadnieńmiłościiśmierci[ł]”(wtym
miejscuJanXXIIprzekazujesprawęStanisławamistrzowiGiral-
dusowi,s.123-124).
Dladalszegowywoduwydająsięużytecznepewnepoję-
ciawypracowaneprzezpsychoanalizęJacques’aLacana.Mimo
żemożnabymówićopewnymnwspółmyśleniu”Parnickiego
iLacananatematpsychoanalizyFreuda(Parnickibezwątpie-
niadobrzeznałpraceojcapsychoanalizy),toniechodziopróbę
dowodzeniakongenialności.ZastosowanieteoriiLacanabędzie
miałocharakterilustracyjny,będzierodzajemtranslacjiiuję-
ciemwycinkaproblematykipowieściwobrębielacanowskiej
terminologii.
*
*
*
Dotychczasoweustaleniamiaływykazać,żeniemożnawobec
bohaterówParnickiegostosowaćprostychkategoriiantropo-
11Freudoczywiściewiedział,żenieświadomośćmożeznaleźćsweujęcie
tylkowjęzyku,wierzyłjednakwbezpośredniośćtakiejrelacji(nieświado-
mość-jejekspresjawsłowie),zatemzakładałprzezroczystośćsłowa.Ztakim
właśnieujęciemniezgadzałsięLacan,któryuważał,żenieświadomośćjest
jakjęzyk,niezaś,żejedyniepoprzezjęzykdajesięwyrazić.
12
Zob.przykładowoT.Cieślikowska:PisarstwoTeodoraParnickiego…,
s.213.
-22-
