Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturoweżyciekompozytora
wosiemnastymwiekumuzykczy,konkretniej,kompozytor,pojawiałsięjako
obiektzainteresowaniawinnejsztuceniemalwyłączniezuwaginaswojąspo-
łecznąfunkcję:zatrudnionegonajakimśdworzeczywinstytucjiocharakte-
rzereligijnym,pełniącegoobowiązkinauczyciela,będącegozatemelementem
pewnegoukładuobyczajowo-społecznego.Przedewszystkimwogranicze-
niudotakichrólwspominagoówczesnaliteraturalubportretujemalarstwo.
Romantyczneprzekonanieowspólnociementalnejiduchowejwzajemniesięprzeni-
kającychjęzykówposzczególnychdziedzinartystycznychiwspólnociesamychartystów
3
szerokootworzyłoprzedkompozytoremwrotainnychsztuk,dlaktórychstał
sięonjaknajbardziejpożądanymgościem–obiektemzainteresowania,bohate-
rem,źródłeminspiracji.Mogłodotegodojśćmiędzyinnymizuwaginaprze-
wartościowaniadotychczasowejhierarchiisztuk,wwynikuktórychliteratura
utraciłahegemonię,amuzykaawansowałanabardziejeksponowanemiejsce
4
.
Wobecdośćpowszechnegowepocepogląduprzyznającegotejsztucezdolno-
ścimetafizycznejtransgresji
5
,muzyknabrałwoczachprzedstawicieliinnych
sztukniebagatelnejwartościjakoobiektgodzienupamiętnienia–nakartach
literatury,nadeskachteatru,namalarskimpłótnie.Obokpostacifikcyjnych,
którychsporojestwówczesnejsztuce,specjalnemiejscezajęlikompozytorzy
realni,historyczniitegocześni.Tymrazemjednakniezawitalionidodzieł
innejsztukiwyłączniedlazadośćuczynieniapewnymmimetycznymobowiąz-
komwobecrzeczywistości.
Pojawieniesiępostacikompozytorów,aszerzejtakżemuzykówwogóle,
wdziełachinnychsztuk,wiążesięwerzeromantycznejzarównozprzewar-
tościowaniaminaturyestetyczno-filozoficznej,jakizezjawiskiemokreśla-
nymwpóźniejszejrefleksjimianemcorrespondancedesarts.Mamtunamyśli
nietylebardziejteoretycznywymiarowejtendencji,określanejczasem,zgod-
niezmanierąepoki,powinowactwemsztuk
6
,ileumykającyczęstokroćfakt,że
cja,[przekł.anonimowy],Lwów1904,s.21),upatrującwtymzjawiskuprzyczynupadku
sztuki,którąwydźwignąćchciałztegostanu.
3
M.Strzyżewski,Romantycznesferymuzykalne,Toruń2010,s.13.
4
Zob.ibidem,s.14–16orazM.Broniecka,RecepcjamuzykiromantycznejwliteraturzeXIXwieku,
Poznań–Opole2010,s.10–20.
5
WodniesieniudoideimuzykiabsolutnejcharakteryzowałtepoglądyL.Polonywewstę-
piedoksiążkiPolskikształtsporuoistotęmuzyki,Kraków1991,s.12–16.
6
TakąformułąposłużyłysięredaktorkitomuzbiorowegoPowinowactwasztukwkulturze
oświeceniairomantyzmu,red.A.Seweryn,M.Kulesza-Gierat,Lublin2012,któregoposzcze-
gólnerozprawyprezentująszerokąpanoramęzjawiskairóżnepropozycjejegoujmowania
wtytułowymokresieXVIII–XIXw.
~17~
