Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturoweżyciekompozytora
Trudnobyłobypokusićsięchoćbyozaryszjawiska,któreodczasówroman-
tycznychjużnatrwalezagościłowliteraturze,zczasemznajdującswojąniszę
równieżwsztucefilmowejczywradiu.Poniższewyliczeniekilkugeneral-
nychtendencjinierościsobiepretensjidotakiejsyntezy,gdyżjegocelemjest
wskazanieirozstrzygnięciepewnejwątpliwości,jakamożeczaićsięugranic
tegopolabadawczego,jeśliniezostanieonodośćprecyzyjnie,mimodużej
swobodytematycznej,dookreślone.Wartojednaksięprzyjrzeć–nazasadzie
jedyniewstępnegowyliczenia–różnymartystycznymrealizacjomdialogów
zkompozytoramiiichdziełami.Znajdujesięwśródnichnaprzykładogromna
grupadziełinspirowanychbiografiamitwórców,aleniebędącychzgatunkowego
punktuwidzeniabiografiaminaukowymi.Powieścioartystachmogądotyczyć
zarównokonkretnychpostaciimiećcharakterbardziejpopularnonaukowy
(jaknaprzykładpowieśćTadeuszaŁopalewskiegoFryderyk.Narodzinygeniu-
szaoChopinie
12
),jakteżwoparciuobiografiefaktycznychkompozytorów–
snućfantazyjnenierazfikcje(itaknaprzykładwpowieściSzkarłatnapartytura
RalfaIsaua
13
,FranzLisztokazujesiękluczowymelementemtajnegozwiązku
broniącegoogromnejwagisekretów,zaśwcykluMozartowskimChristiana
JacqaWolfgangAmadeusz,wiedzionykumasońskiemuwtajemniczeniu,broni
ludzkościprzedchaosem
14
)lubteżwmniejekwilibrystycznysposóbwypeł-
niać„miejscapuste”owychbiografii,niepotwierdzonymicoprawda,alewia-
rygodnymiszczegółami(jakJeanEchenozwpowieściRavel
15
,rekonstruujący–
amożewwiększymstopniukreujący–ostatniedziesięćlatżyciakompozytora,
czyniemającemiejsca,aleprzecieżcałkiemprawdopodobnespotkanieJohanna
SebastianaBachaiGeorgaFriedrichaHändlawsztuceKolacjanaczteryręce
PaulaBarza
16
).Ktowie,czynajwiększejrangiartystycznejniemająjednakte
dzieła,wktórychkompozytorzyzostajązakamuflowaniwmniejlubbardziej
12
T.Łopalewski,Fryderyk.Narodzinygeniusza,Warszawa1962.
13
R.Isau,Szkarłatnapartytura.Thriller,przeł.B.Szymkowski,Warszawa2011.
14
Fascynującesąjużsametytułytegodzieła,t.1:Mozart.WielkiCzarodziej.Synświatła,
t.2:Mozart.BratOgnia.UlubieniecIzydy.Wartochybadodać,żeautorjestznanymskąd-
inądegiptologiem,popularyzującymwiedzęostarożytnymEgipcie,aleiprowadzącym
faktycznebadaniawtymzakresie,zdrugiejzaśstronypisujerównieżpowieścisensacyjne,
doktórychmożnazaliczyćMozarta.
15
J.Echenoz,Ravel,przeł.A.Wasilewska,Warszawa2009.
16
P
.Barz,Kolacjanaczteryręce,przeł.J.S.Buras,„Dialog”1986,nr3.Szerzejomawiamtę
sztukęwrozdzialeX:Niemożliwespotkania,którystanowiswoisterozwinięcieidomknięcie
prezentowanychwewstępieuwagnatematartystycznegowykorzystaniabiografiiitwór-
czościkompozytorów.
~19~
