Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturoweżyciekompozytora
śródktórychczęśćstanowiąprzedstawicieleawangardyiprekursorzydalszego
rozwojuliteratury,znalazłsiękompozytor.Nigdyjeszczenieroztrząsanoroli
kompozytorawwytyczaniudrógewolucjisztuki,conajwyżejaposteriorycznie
dowodząc,żektóryśzwcześniejtworzącychmuzykówrolętakąodegrał(np.
opinieoprekursorskimwzględemprąduromantycznegocharakterzetwórczo-
ściBeethovena).Przekonanieoprzełomowymznaczeniuaktywnościtwórczej
Wagnera–niedlamuzyki,aninawettylkorozwojuopery,teatrumuzycznego,
aledlasztukijakotakiejwewszystkichjejprzejawach–zawdzięczamywdużej
mierzefrancuskimodbiorcomiwykrystalizowanejwlatachsześćdziesiątych
dziewiętnastegowiekugrupieentuzjastów,zktórychwkrótcepotemnarodzą
siępierwsiprawdziwiwagnerzyści.
RozpoczęteweFrancjipremierąTannhäuseradyskusjeoWagnerzezbie-
giemczasunieumilkły,podobniejakniezmieniłysięzasadniczeargumenty
istanowiskawymienianychjużoponentówkompozytora
117
.Rosłanatomiast
wsiłęgrupapopierającychjegostanowiskoartystycznetwórców,ostatecznie
przekształcającsięwdośćskonsolidowaneśrodowiskoookreślonymskładzie
personalnym.Toistotnyelementwagneryzmujakoprądukulturowego.Oprócz
bowiemopisanegowyżejzjawiskadyfuzji,któresprawiało,żecorazwięcejosób
miałokontaktzWagnerem(pierwotny,zapośrednictwemcorazliczniejszych
koncertówiwtórny–wopiniachprasowych,tekstachliterackich,dyskusjach
artystycznych)istawałsięontymsamymnajbardziejrozpoznawalnymarty-
stąswojejepoki,dlawagneryzmunieodzownejestpojawieniesięzapalonych
entuzjastówtwórcyijegomuzyki,gotowychpełnićfunkcjęjegoapostołów.
OdpowiednikiembayreuthskiegośrodowiskaskupionegowokółWahnfried,
teatruiorganuprasowegowpostaci„BayreutherBlätter”,stałasięweFrancji
słynna„Revuewagnérienne”,czasopismozorganizowanedziękiinicjatywie
ńdouardaDujardina,któredziałałocoprawdajedynietrzylata(1885–1888)
izamknęłosięwtrzechseriachmiesięczników,niemniejjednakodegrałokilka
takistotnychfunkcji,żebezsprzecznienależyscharakteryzowaćjebliżej.
OdczasubataliioTannhäuseradopowstania„Revuewagnérienne”minęły
dwiedekady;zpunktuwidzeniakulturowejrecepcjiWagneraweFrancjiokres
ówwyróżniałsiękilkomacharakterystycznymizjawiskami.Przedewszystkim
powstałydzieła,któredopełniłyobrazurewolucjiartystycznejproponowanejprzez
kompozytoraistanowiłyjużfaktyczneurzeczywistnienietego,cowcześniejbyło
przeczuwanewoperachiproklamowanewjegopismachteoretycznych.Ponadto
stopniowozmieniłsięobrazspolaryzowanegohoryzontuodbiorczego–szala
117
ZbierategłosyicytujeM.P
.Mrozowicki,RichardWagneretsaréceptionł,rozdziałyVIiVII.
~57~
