Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakostałyrecenzent,miałmałoczasudlasiebie.
Jakonauczyciel,byłpowszechnieszanowany.[Janik-Płocińska,Sas,
Turczyn2002:CIV]
albo:
Jakostałyrecenzentmiałmałoczasudlasiebie.
Jakonauczycielbyłpowszechnieszanowany.
Wobrębiewariancjizewnętrznojęzykowejmożnamówićofor-
machobocznychwzakresiegramatyki,leksykiifonetyki.Wśród
wariantywnychformgramatycznychnależywyróżnićoboczności
fleksyjne,słowotwórcze(mimożewiążąsięściślezleksyką)iskła-
dniowe.
TeresaSkubalanka,rozpatrującrelacjemiędzyformąifunkcją
jednostekjęzyka,wyróżniawzakresiefleksjiczterytypyrelacji:izo-
morfię(jednejfunkcjiodpowiadająróżneformy),homomorfię(jed-
nejformieodpowiadająróżnefunkcje),unimorfię(połączeniejednej
funkcjizjednąformą),allomorfię(jednejfunkcjigramatycznejijed-
nemumorfemowiodpowiadająróżnemorfy,czylitekstowewarianty
morfemu)[Skubalanka1983:375-376].Wariantywnościąfleksyjną
sensustrictomożnanazwaćtylkorelacjępierwszą(izomorfię).
Obocznośćformfleksyjnychjestdobrzeopracowanadlapolsz-
czyzny,dlategoograniczymysiędonielicznychprzykładów.Wska-
zująone,żemożnamówićowariancjitematówfleksyjnych(tratw//
tratew),wariancjikońcówek(dłoń-mi//dłoni-ami,krawat-a//krawat-u,
osł-u//rzad.osł-owi,śmiec-i//śmieci-e),wariancjitematyczno-końców-
kowej(magistrz-y//magistr-owie,psycholodz-y//psycholog-owie,sukn-i//
sukien-ø)orazzwiązanejzpoprzednimitypamiobocznościrodzajo-
wej(klusek//kluska,łazanek//łazanka,rodzynek//rodzynka)[Markow-
ski(red.)2010].
Wariantywnośćsłowotwórczajestzdecydowaniesłabiejopraco-
wana.Dobrąilustracjąobocznościsłowotwórczychjestkategoria
nazwmieszkańców.MateriałzawartywNowymsłownikupoprawnej
polszczyznyPWN[Markowski(red.)1999]wczęściNazwygeogra-
ficzneietnicznemożnapodzielićnatrzygrupy:1.wariantywność
15
