Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Definicjewartości
25
trwałegoprzeświadczenia
50
.Ludziewięcpostrzegająwartościjakododat-
nielubujemne.Takaperspektywapojęciawartości,jakązaprezentował
S.Nowak,pozwalapowiązaćwartościzludzkimidziałaniami.Nadzia-
łanialudzkiewswejdefinicjiwskazujerównieżJ.Mariański:D
Wartości
sąpozytywnymiipodstawowymimiaramiczyraczejideamiukierunko-
wującymi–poprzeznormy–działanialudzkie[…].Wskazująwłaściwe
celedziałaniaiwkonsekwencjiprzyczyniająsiędojegoaktywizacji.Są
więcelementemnadającymnormomwewnętrznąwiążącątreść.Życie
moralnedasięostateczniesprowadzićdowartościmoralnychitreściowej
odpowiedzinawezwaniapłynąceodnich”51.Autorodnosisięwswych
rozważaniachdonormjakoelementównierozłączniepełniącychokre-
ślonefunkcjewstosunkudowartościinormuaktywniającychwartości
ipełniącychwnichfunkcjęsłużebną.Cennymelementemtakiejdefinicji
wartościjestpowiązaniejejznormami.Wskazujeonanakierunekbadań
empirycznych.
NainneaspektywskazujewswejdefinicjiMirosławaMarody:D
War-
tościbędącecelamidziałańdotycząraczejsacrumwdoświadczeniuczło-
wieka.Sączęstowyidealizowane,oderwaneodrzeczywistości,wynikają
zpoczuciaobowiązku,aniezwewnętrznegoprzekonania”
52
.Autorka
wskazuje,żewrozumieniupojęciaDwartość”brakracjonalnościdzia-
łania,aczęstojednostkidziałajądlatego,żeposiadająwartościnabyte
wtrakciesocjalizacji.MarekZiółkowskizkoleitakcharakteryzujepo-
jęciewartości:D
Wartośćjestcelemuznawanymzasłuszny
,właściwyczy
usprawiedliwiony
.Orientacjinormatywnejmożnaprzeciwstawićorien-
tacjęutylitarną(instrumentalną,hedonistyczną.[…]wartościommożna
przeciwstawićinteres[…]człowiekmożerealizowaćcele,któreuważaza
słuszneleczdlasiebieniekorzystne”
53
.Autorkoncentrujesięwswoim
wyjaśnianiuwartościnaczynachidziałaniachczłowieka.Bardzointere-
sujące,fenomenologicznepodejściedobadańnadwartościamimłodzie-
żyzastosowałaHannaŚwida-Ziemba.Autorkapodjęłasiębadańnad
podmiotowymiaktamiwartościowaniajakoczynników,którewistocie
50S.Nowak:Pojęciewartościwempirycznychteoriachdziałańspołecznych.W:Systemy
wartościawzorykonsumpcjispołeczeństwapolskiego.Red.J.Wiatr.Warszawa:Wydawnictwo
InstytutuSocjologiiUniwersytetuWarszawskiego,1980,s.12–60.
51J.Mariański:Socjologiamoralności.Lublin:WydawnictwoKUL,2006,s.350.
52M.Marody:Pojęciewartościwwyjaśnianiuzachowańspołecznych.W:Podstawyżycia
społecznegowPolsce.Red.M.Marody,E.Gucwa-Leśny.Warszawa:WydawnictwoInstytutu
StudiówSpołecznychUniwersytetuWarszawskiego,1996,s.167.
53M.Ziółkowski:Przemianyinteresówiwartościspołeczeństwapolskiego.Teorie–ten-
dencje–interpretacje.Poznań:WydawnictwoFundacjiDHumaniora”,2000,s.57;Idem:
Wartości.W:Encyklopediasocjologii.T
.4.Red.W
.Kwaśniewicz.Warszawa:Wydawnictwo
OficynaNaukowa,2002,s.293.
