Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
CzęśćI.Rozprawyteoretyczne...
TarastiwswejksiążceSignsofMusicformułujekilkanaścietezodnośniedo
procesunrozumieniamuzyki”.Brzmiąonenastępująco:
1.Rozumiećoznaczapojmowaćcałośćpoprzezto,coszczególne.
Wtakimprzypadkunrozumieć”oznaczanadawaćczemuśnazwęlubstoso-
waćopis.Tarastipyta,czyznającartystę(ikontekst,wjakimtworzył),jeste-
śmywstanielepiejrozumiećjegomuzykę?Czymożnatraktowaćpojedynczą
kompozycjęjakoegzemplifikacjękonkretnegostylu,epoki,nurtu?Naprzykład
dowolnąsymfonikęMozartajakoegzemplifikacjęstyluklasycznego,muzykę
JeanaSibeliusa,PiotraCzajkowskiego,ManueladeFallijakotypynmuzykina-
rodowej”?Muzykologzwracatakżeuwagęnaograniczenia,jakiedlawłaściwe-
gorozumieniamuzykiiprzesłania,jakiezsobąniesie,stwarzatakiewłaśnie
podejście.
2.Rozumiećtoprzechodzićzestanunwiedzieć”(wissen)dostanunznać”
(kennen).
Wtensposóbposiadanawiedzaokompozycjizamieniasięwosobowe,su-
biektywnejejodczuwanie.Tarastipodkreśla,żezawszemożnazdobyćwięcej
wiedzynatematmuzyki.Muzykamusisięnstaleodradzać”,dlakażdejgenera-
cjimusistawaćsięwspółczesnymdoświadczeniemestetycznym.Wtensposób
rozumieniemuzykistajesięnieustannymwyzwaniem17.Muzykologprzypomina
także,iżwhistoriimuzykibywałyokresy,wktórychstatusnwiedzieć”
indziałać”byłyinneniżobecnie.Wśredniowieczunp.praktykamuzyczna,
wykonywaniemuzykizajmowałymiejscedrugorzędne.Prawdziwymmuzykiem
byłnatomiastteoretykposiadającyznajomośćprawmatematycznychifizycz-
nych,traktującymuzykęwkategoriachspekulatywnych18.
3.Rozumiećmuzykęoznaczapostrzegaćtekstlubznakjakonwęzeł”wsie-
ciinnychtekstówlubznaków.
Tarastiprzypomina,żensemiosfera”tocontinuumznaków,umożliwiające
rozumienieindywidualnychznakówwobrębieichdomeny.Dopojęciasemio-
sferydodajeonobecniepojęcienintertekst”wprowadzoneprzezJulięKristevę
(1969).Wedletakiejperspektywymuzycznyznaklubtekstłączysięzinnymi
znakami(nietylkomuzycznymi),tworzącswoistynłańcuchinterpretacji”.
Wtakimwypadkukluczdorozumieniamuzykileżyzarównowznajomości
izrozumieniutekstu,jakiwobeznaniuzinnymisztukamiizezjawiskamiota-
czającejkultury.Coważne,wsiećintertekstualnąuwikłanajesttakżetzw.mu-
zykaabsolutna19.
4.nRozumieć”oznaczawidziećzwiązekmiędzysposobemwypowiedzi
atreściąsamejwypowiedzi.
17Por.E.Tarasti:SignsofMusic...,s.20.
18Ibidem.
19Ibidem.
