Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BogumiłaMika:nInterpretacjarozumiejąca”...
27
Terminnorganiczna”oznaczawięcwłaśniemuzykęrozwijanąwedlezasad
logiki,czylimuzykęposiadającąznaczenie,tzn.taką,którądasięopisaćjako
procesznaczącyijakoprocesnarracji.PiszeTarasti:nTermin»organiczna«
oznaczatosamoco»muzycznielogiczna«,cozkoleiznaczy»muzycznie
znacząca«”12.
Poduwagęmusibyćbranazatemkażdaposzczególnasytuacjakomunikacji
muzycznej,nietylkosamawypowiedźmuzyczna,aletakżeosobawypowia-
dającego.Znaczeniemuzyczneczasemprzemawiadoodbiorcyniejakopełnym
głosem,wsposóbjawny,czasamizaledwiedotykasłuchacza13.Cowięcej,
otym,czymuzykajestorganiczna,decydujątylkowyborydokonaneprzez
ludzkinumysł”(umysłodbiorcy,wykonawcylubkompozytora).Toonemogą
uczynićmuzykęorganiczną14.
Takrozszerzonyizmodyfikowanykontekstkomunikacyjnystawiaszczegól-
newymaganiadlasemiotyka.nSemiotyk1piszeE.Tarasti1powinieninte-
resowaćsiętakwewnętrznąorganizacjądzieła,jeżelijestonowehikułemzna-
czeń,jakimożliwościątworzeniawięzizeświatemniemuzycznym”15.Polski
muzykologMaciejJabłońskiopatrujetakiezałożeniawłasnymkomentarzem:
nWspółistnienietego,cowmuzycenarracyjne,logicznezjednejstrony,
azdrugiej1semantyczne,zakładaistnieniepewnegoukładu,wktórymrolę
dominującąspełniapodmiot.Tarastiprecyzujetęmyślwnastępującysposób:
skorodziełamuzyczne»żyją«nietylkojakozaprojektowanestruktury,lecztak-
żedziękitemu,żewchodząwinterakcjezeświatemzewnętrznym,wtym
zwłaszczapodmiotem1odbiorcą,toznaczy,żebadanieznaczeńwinnokon-
centrowaćsiępierwejnaowymukładzie.Nazwijmygo,»sytuacjąznakową«.
Aktywnypoznawczopodmiotzapośredniczawszystkierodzajerelacji,aanaliza
komponentówtworzącychsemantykęwewnątrzdyskursumuzycznegoumacnia
tezęozasadniczoheteronomicznymstatusiemuzyki”16.
Heteronomicznystatusmuzykizachęcawtymmiejscudozajęciasiępro-
blematykąodbioru,problematykąinterakcjipomiędzymuzykąaświatemdla
niejzewnętrznym,problematykąrozumieniansztukidźwięków”.
Dlategowłaśniemuzykologowie(zwłaszczazorientowanisemiotycznie)sta-
wiająpytanieoto,coznaczynrozumiećmuzykę?”Rozumieniezdajesiębo-
wiemwarunkiemkoniecznymnakażdymetapieaktywnościwdziedziniemu-
zyki:twórcy,wykonawcy,słuchaczaikrytyka1tyle,żenakażdymetapie
wniecoinnysposób.
12Ibidem,s.108.
13Ibidem.
14Ibidem.
15E.Tarasti:SomePeirceanandGremasianSemioticConceptsasAppliedtoMusic.In:
TheSemioticWeb1986.Ed.Th.Sebeok,J.Umiker-Sebeok,s.447,podajęza:M.Ja-
błoński:Muzykajakoznak.WokółsemiotykimuzycznejEeroTarastiego.Poznań1999,s.94.
16Cyt.za:M.Jabłoński:Muzykajakoznak...,s.97.
