Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Zarysproblematykizadłużeniagospodarstwdomowych
specyficznepostrzeganiepozycjimajątkowejjednostek–niepoprzezpryzmat
majątkunetto,aletak,jakbydwiestronybilansugospodarstwadomowego
stanowiłycałkowicieodrębnebytywprocesieocenyjegopozycjimajątkowej.
Wkonsekwencjigospodarstwadomoweotakimsamymmajątkunettoocenia-
nesąróżniepodwzględembogactwa,jeślitylkoróżniąsiępoziomemaktywów
ipasywów(Sussman,Shafir2012).
Niespójnośćczasowapreferencji(timeinconsistencyofpreferences)jako
wynikdyskontowaniahiperbolicznego(hyperbolicdiscounting)prowadzizko-
leidouleganiapokusieszybkiej„nagrody”wpostaciłatwodostępnychpro-
duktówkredytowych;oddziałujeprzeztonarozmiaryzadłużeniazeszkodą
dladługookresowegodobrobytujednostki(Heidhues,Kőszegi2010;Laibson
1997;Meier,Sprenger2010).Dyskontowaniehiperboliczne(jakteżquasi-hi-
perboliczne)tłumaczyrównieżjednoczesneutrzymywanieprzezjednostki
wysokooprocentowanegozadłużenianarachunkachkartkredytowychoraz
aktywówoniskiejpłynności(iostosunkowoniskiejstopiezwrotu)groma-
dzonychwfunduszachemerytalnych(Angeletosiin.2001;Laibsoniin.2003,
2007)4.Wtakimujęciujednostkawykazujesięjednocześnieniecierpliwością
(wkrótkimokresie)icierpliwością(wdługimokresie)5.
Konsumpcja,opróczoczywistegowymiaruczystomaterialnego,związa-
negozzaspokajaniempotrzebbiologicznych,mateżswójwymiarspołeczny.
Oznaczato,żemożnananiąrównieżspojrzećjakonazjawiskostymulowane
przeznormyspołeczneiwzorcekonsumpcyjnerealizowaneprzezgrupęspo-
łecznąstanowiącąpunkt(grupę)odniesienia(referencegroup)dlagospodar-
stwadomowego.
Zgodniezhipoteządochodurelatywnego(relativeincomehypothesis)Due-
senberry’ego(1949)użytecznośćczerpanaprzezgospodarstwozkonsump-
cjijestwarunkowanatym,coiwjakiejilościkonsumująinnegospodarstwa
wchodzącewskładwłaściwejdlaniegogrupyreferencyjnej6.Poczucieprzy-
należnościdodanejgrupymożeskutkowaćzadłużaniemsięgospodarstwa
4Choćutrzymywaniewysokiegozadłużeniaztegotytułumożnawytłumaczyćjakodzia-
łaniewpełniracjonalne,związanezpostrzeganiemryzykaograniczonegodostępudokredytu
wprzyszłości(Druedahl,Jørgensen2018;Fulford2015;Gorbachev,Luengo-Prado2019).
5Alternatywnepodejściedoproblemusamokontroliprzedstawiamodelzaproponowany
przezTaleraiShefrina(1981),wktórymludzkanaturakształtowanajestprzezdwieprzeciw-
stawnesiły–krótkowzrocznego,nastawionegoegoistyczniehedonistęorazstrategaplanującego
whoryzonciecałegożycia.
6Woczywistysposóbwtejperspektywiepreferencjejednostek(gospodarstwdomowych)
traktowanesąjakowspółzależne.Jesttojedenzpowodów,dlaktórychteoriadochodurela-
tywnegobyłaprzezlatawgłębokiejdefensywie;wyszłazniejdopieronaskutekm.in.sukcesów
ekonomiibehawioralnej(Frank2005;Mason2000;McCormick2018).
