Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieto-zgodniezrelacjąEwangelii-stanowimomentzasadniczegoprzełomu
wżyciuMatkiBożej.
Pracaniniejszajestpodzielona-zgodniezewspomnianymwyżejporządkiem
czasowym-natrzyrozdziały(oznaczonenumerami2,3i4,obokwprowadzenia
izakończenia,oznaczonychodpowiednionumerami1i5).Tematemrozdziału
pierwszego(2)jestżycieMaryiprzedzwiastowaniem.Wrozdzialedrugim(3)
rozpatrujemywątkizwiązanezmotywemzwiastowania.Przedmiotemrozdziału
trzeciego(4),dotyczącegożyciaMaryipozwiastowaniu,uczyniliśmyjedyniewąt-
kibożonarodzeniowe.Pomijamytutaj-wyłączniezewzględówobjętościowych-
wątkiMaterDolorosa24orazwątkizwiązanezzaśnięciemiwniebowzięciemMatki
Boskiej.Zakończenie(5)poświęconejestzagadnieniommaryjnychwątkówpar-
tualnych.
Wtokuopartejnatekstachapokryficznychanalizyróżnych,wcześniejszych
bądźpóźniejszychwydarzeńzżyciaMaryi,staramysięwsposóbmożliwiejaknaj-
bardziejszczegółowyiwszechstronnyzbadaćstosunekodnośnegodziełaapokry-
ficznegodoPismaŚwiętego,wtymzwłaszczadoEwangelii.Innymisłowy,kluczo-
wymproblememnaszejpracyjestpytanieosposóbistnieniatekstukanonicznego
wzapisieapokryficznym.Wyróżniamytudwapodstawowetypyzależnościtekstu
apokryficznegoodBiblii:
1.GdyapokryfjestzapisemwydarzeńPismunieznanych(lubtraktowanych
przeznieskrajnielakonicznie),mówimyoapokryficznejamplifikacji,stanowiącej
dopełnienie,rozwinięcienarracjibiblijnej,rozwinięcienajdalejidące,bowyrasta-
jącejedynieznaśladowaniapoetykiPisma,niezaśzjegolitery.
2.Gdyapokryfprzedstawiawydarzeniaznaneprzekazowikanonicznemu,
tworzyniejakozamienniknarracjibiblijnej,awięcnawiązujedoniejprzyjedno-
czesnymjejprzetworzeniu.Wtymwypadkumówimyoapokryficznejsubstytucji,
przedstawiającejzdarzeniebiblijnewformieprzeobrażonejwodniesieniudoPi-
sma,przyjednoczesnejjegoobecności,niekiedynaderwyraźnej.
Wtoknaszychanalizwłączamyponadtoapokryfyliteraturypowszechnej,po-
wstającejużodpierwszychwiekówchrześcijaństwa,abymócukazaćosadzenie
odnośnegomotywuwtradycjichrześcijańskiejitymsamymdowieśćjegodawno-
ściiuniwersalności.Dążącdopomnożeniamateriiporównawczej,przywołujemy
takżestaropolskieiobcedziełahagiograficzne,kazaniaorazpieśni.Uwzględniamy
równieżfaktwystępowaniainteresującychnasmotywówwsztuce(obrazyścienne
itablicowe,witrażeirzeźby).Paralelnepotraktowanierealizacjiliterackichipla-
stycznychmanaceluwzbogacenienaszychinterpretacji.
Podsumowując:nasząintencjąjestzbadaniesztukinarracyjnejapokryfówsta-
ropolskichnadrodzeprzedstawieniawspólnotymaryjnychmotywów,wątków
24
Tematykętępodjęliśmywinnychpublikacjach.Por.K.Kiszkowiak,WątekMaterDolorosa
w„Rozmyślaniachdominikańskich”.MaryjawscenachukrzyżowaniaipogrzebuJezusa,[w:]Język.
Religia.TożsamośćV
.Wkręgujęzykareligiiiwiary,podred.G.CyranaiE.Skorupskiej-Raczyńskiej,
GorzówWielkopolski2011,s.93-107;eadem,WątekMaterDolorosaw„Rozmyślaniachdomini-
kańskich”.MaryjawscenachpożegnaniazJezusemwBetanii.ReferatwygłoszonynaKonferencji
Naukowo-BadawczejPiśmiennictwozakonnewdobiestaropolskiej,Łódź04-06.11.2010(publikacja
oczekującanadrukwksiędzepokonferencyjnej).
9
