Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przedewszystkimwwymiarzeduchowym.GdyrodzisięMaryja,słońceiksiężyc
świecąświatłemniebieskim,ponadziemskim,przynależnymdodomenysacrum.
Rzeczonezjawiskopełniwięcfunkcjęznakuodsyłającegoodbiorcędorzeczywi-
stościduchowej,nadrzędnejwzględemtej,któradostępnajestjedyniezmysłom.
Motywcudownychznakówwsferzeciałniebieskichmagenezębiblijną.Wy-
starczywskazaćchoćbyGwiazdęBetlejemską,októrejpisześw.MateuszEwangeli-
sta63.Miałaonabyćfenomenemnadzwyczajnym,któregoniesposóbwytłumaczyć
naturalnie64.TakżeRudolfPeschuważa,iżMateuszpiszeogwieździecudownej.
Badacztwierdzi,żewszelkiepróbydowiedzenia,iżchodziohistorycznąkoniunk-
cjęgwiazd,sąpozbawionesensu,choćbyzracjileksykalnych(chodziwszakopo-
jedynczągwiazdę)
65.NawiązujączatemdoBibliiwdziedzinieinventio,apokryfi-
staprzedewszystkimpodnosimiarodajnośćswojegoopowiadania(verisimilitas).
Motywten,kreującprzestrzeńświataprzedstawionegoutworu,cechujesięteżsta-
tycznością.Ponieważniewiążesięonwsposóbzasadniczyzkonstytutywnąlinią
rozwojutekstu,możnanazwaćgoluźnym66.
Zsymbolikąświatłałączysiębezpośrednioelementarnysymptomświętości
Maryi-aureola.JakpodająLauraWardiWillSteeds,aureoleinimbyoznaczają
Boskieświatło67.Przywołajmytudlaprzykładukilkaznanychzmalarstwascen
narodzinMaryi68.NafreskuNarodzinyMaryiGiovanniegodaMilano69jednaau-
reolaopromieniagłówkęmałejMaryi,którajawisięnamwpostacinagiegonie-
mowlęcia,spoczywającegowramionachpomagającychprzyporodzieniewiast.
DrugaotaczagłowęsiedzącejnałożuAnny70.Świetlistekręgipojawiająsięnad
głowamiMaryiiAnnyrównieżnaobrazieFilippaLippiegoMatkaBoskazDzie-
ciątkiemzescenamizdzieciństwaMarii71.Napierwszymplaniedziełaumieścił
63
64
Por.BT,Mt2,2.9.
PrzypisdoMt2,2,[w:]BT,s.1126.
65
R.Pesch,Gwiazdamędrców,[w:]Praktycznysłownikbiblijny,podred.A.Grabner-Haidera,
tłum.ioprac.T.Mieszkowski,P
.Pachciarek,wyd.2,Warszawa1995(dalej:PSBibl),s.406.Temat
GwiazdyBetlejemskiejzostanieomówionyszerzejwpodrozdziale4.2.
66
Por.J.Sławiński,Motyw,[w:]M.Głowińskiiin.,STLit,s.325.
67
L.Ward,W
.Steeds,Anioły.Wizerunkiistotniebiańskichwsztuce,tłum.E.Romkowska,Warszawa
2005,s.139.
68
Rzeczoczywista,motywaureoliaktualizowanyjestprzezartystównietylkowscenachnarodzin
Maryi,lecztakżewewszystkichinnychscenachJejżycia.
69
Por.GiovannidaMilano,NarodzinyMaryi,ok.1365,fresk,Florencja,SantaCroce,CapellaRi-
nuccini.Reprodukcjadzieław:Gotyk.Architektura-rzeźba-malarstwo,pod.red.R.Tomana,tłum.
A.Baranowa,(Kraków)2007,s.450.
70
Truizmembędzieprzypomnienie,iżaureolaprzysługujenietylkoMaryi,leczwszystkimświę-
tymprzedstawianymwsztuce,atakżeaniołom.Por.np.Masaccio,MatkaBoskazDzieciątkiem
ianiołami,1426,temperajajecznanadescetopolowej,135,5×73cm,GaleriaNarodowa,Londyn.
Reprodukcjadzieław:Muzeaświata.NationalGallery.Londyn,oprac.D.Tarabry,tłum.H.Borkow-
ska,Warszawa2005,s.16-17;Cimabue,Maestà,ok.1280,temperanadesce,427×280cm,Luwr,
Paryż.Reprodukcjadzieław:Muzeaświata.Luwr.Paryż,oprac.A.Fregolent,tłum.H.Borkowska,
Warszawa2005,s.14-15.
71
Por.FilippoLippi,MatkaBoskazDzieciątkiemzescenamizdzieciństwaMarii,1452,PalazzoPit-
ti,Florencja.Reprodukcjadzieław:R.Stemp,Odkrywanietajemnic.Renesans,tłum.A.Czajkowska,
20
