Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iLiberdeortuMariae.PrzekładuzłacinydokonałJanzKoszyczek79.Wutworze
tymwystępujemotywdługiejbezdzietnościprzyszłychrodzicówMatkiBożej.Zo-
stajeonprzezapokryfistęujętyjakocelowyzamysłStwórcy:
NiekromprzyczynyPanBogWszechmogącyodkładałaprzedłużałtegoowocuidnia
chwalebnego,aleiżbyprzezzasługiwspomożenia,wzdychaniaiwielikiejżądzejrzecz
pożądanabyłabytymżądliwiejoczekawana[...],aczekającjejtakdługo,iżbytymgorę-
cejbyłamiłowana[...](ŻśA1532;11r).
OmawianymotywbezpotomnościjakoelementuBożegoplanuzostajeprzez
apokryfistęwplecionywszeregexemplówbiblijnych.Wymieniającimionaważ-
nychbohaterówPisma,autorrodzimyprzypomina,iżichnarodzinypoprzedzone
byłyrównieżdługotrwałąbezpłodnościąichmatek80:
JakosietoukazujewonejniepłodnejSarze,żenieAbramowej,ktorawdziewiącidzie-
siątlatporodziłaIzaaka,zktoregoposzłobłogosławieństwoluduwszelkiego.Takoteż
Rachel,żonaJakobowa,powielelatbędącwmałżeństwie,porodziłaJozefa,panaejip-
skiego,izbawicielaświata,iktorybyłmocniejszynadSamso<na>,świętszynadSamu-
<ela>zHannymatkinarodzonego,aipodługjakopismoświętejEwangelijejświatszy,
miedzysynyniewieścimiwiętszyJanKrciciel(ŻśA1532;11r-v)81.
StopizowanymotywniepłodnościAnnyiJoachimazostajeeoipsoumieszczony
przezrodzimegoapokryfistęwnurciepradawnejtradycjibiblijnej.Działanieto
maniewątpliwiecharakterwartościujący:autordajewtensposóbdozrozumie-
nia,iżnarodzinyMaryimajątakąsamąrangę,jaknarodzinyinnychkluczowych
postaciPisma.NawiązującdosferyinwencyjnejBiblii,apokryfistawzmacniateż
prawdopodobieństwoswegoopowiadania(narratioprobabilis)orazjegojasność
(narratioaperta).Wolnoponadtomniemać,iżwpowyższymfragmencieJanzKo-
szyczekpostępujeślademKsięgionarodzeniuświętejMaryi82.MarekStarowieyski
79
W
.R.Rzepka,W
.Wydra,wstępdoŻśA,[w:]CŚ,s.111.Szerzejotymw:ibidem.
80
JakzauważaA.Kamieńska(op.cit.,s.153),powracającymotywkobietybezpłodnej,którejwresz-
cieBógużyczapóźnołaskipotomstwa,świadczyoprzekonaniuST,iżtosamBógjestsprawcąpo-
częcia,mążzaśtylkopośrednikiem.Stądjęzykhebrajskiokobietachbezpłodnychmówiobrazowo,
iżBógzamknąłichłona.M.Babik(Słownikbiblijny.Małżeństwo,rodzina,seksualność,Kraków2009,
s.148-149)wyjaśnia,żewczasachstarożytnychkobiecenarządypłciowebyłypostrzeganejakona-
czynienanasieniemężczyzny.Ztegowzględuzrozumiałestajesięrozumowanieludzibiblijnych,
nobwiniające”zabrakpotomstwawyłączniekobietę.Mężczyznabyłuważanyzaniezdolnegodo
spłodzeniapotomstwatylkozewzględunastarczywieklubwsytuacjifizycznychdeficytów,możli-
wychdonaocznegostwierdzenia,jaknp.brakjąder.Wewszystkichinnychprzypadkachzakładano
jegopłodność.Wprzypadkukobietytakawiedzabyłanieosiągalna,dlategoniepłodnośćkojarzono
zdziałaniemBoga.Jahwemógłzamknąćłonokobiety,takjaksięzamykanaczynie.Nieprzyjmowało
ononasieniamężczyzny,akobietapozostawałabezdzietna.Szerzejotymw:ibidem,s.148-150.
81
Natematbezpłodności:1.matkiIzaaka,Sary,por.BT,Rdz16.1-2,atakże:C.deCapoa,Sta-
ryTestament.Postacieiepizody,tłum.E.Morka,Warszawa2007,s.76.Leksykon.Historia,sztuka,
ikonografia;2.matkiJózefa,Racheli,por.BT,Rdz29,31;30,1-3.22-23;C.deCapoa,op.cit.,s.118;
3.żonyManoacha,matkiSamsona,por.BT,Sdz13,2;4.matkiSamuela,Anny,por.BT,1Sm1,1-20;
5.matkiJanaChrzciciela,Elżbiety,por.BT,Łk17.
82
Dalej:NarM.Skróttytułuapokryfuza:ANT,s.331.Wszystkienaszecytatyz/odsyłaczedo
apokryfówobcychpochodząz/odsyłajądotejedycji.
22
