Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Innowacjespołecznewteoriiipraktycebadawczej
17
żeznaczeniawytwarzanewaktachkomunikacjiwarunkująwytwarzaniespołe-
czeństwa(Hałas,2011,s.194).
Podmiotydziałające,wykorzystującwłaściwościstruktury,przekształcająją
bądźreprodukują(Turner,2006,s.573).Strukturaniejestczymśograniczającym
aktorówspołecznych,nieistniejebezspołecznegodziałania.Działającepodmio-
tyistrukturawpływająnasiebie,wzwiązkuzczymstrukturacjastanowiproces
dualny,„[ł]wktórymregułyizasobywykorzystywanesądoorganizowania
interakcjiwczasieiwprzestrzeni,adziękitakiemuwykorzystaniusłużądood-
twarzanialubprzekształcaniatychregułizasobów”(Turner,2006,s.575-576).
Giddens,podsumowującnajważniejszeustaleniateoriistrukturacjiwpubli-
kacjipt.Stanowieniespołeczeństwa,zauważa,iżsystemytoreprodukowanesto-
sunkimiędzyaktorami,regularnepraktykispołeczne,astrukturacjatowarunki
rządząceciągłościąprzekształceństrukturireprodukcjisystemówspołecznych
(Giddens,2003,s.64).Wszyscyludziesąrefleksyjnymipodmiotamidziałający-
mi,mająwiedzęowarunkachikonsekwencjachtego,corobiąwżyciucodzien-
nym.Wiedzataniemusibyćwpełnizwerbalizowana.Jakzauważaautor,rutyna
jestdominującąformącodziennejaktywności,któraniemusibyćświadomie
motywowana.Badaniereprodukcjispołecznejpowinnouwzględniaćanalizę
kontekstuinterakcji,naktóryskładająsięjejczasoprzestrzennegranice,inniak-
torzyorazrefleksyjność(Giddens,2003,s.332).
Zaletyteoriistrukturacjiimożliwośćjejwykorzystaniadoanalizyprocesu
innowacjispołecznychdostrzegłGiovanniCajaiba-Santana.Punktemwyjścia
swoichrozważańuczyniłkrytykędwóchperspektywanalitycznychstosowanych
przezbadaczyinnowacjispołecznych.Pierwsząznichbyłaperspektywaindy-
widualistycznaskoncentrowananacechachaktorówwdrażającychteinnowacje,
częstoprzedstawianychjakoheroicznejednostkikierującesięspołecznąmisją,
gotoweponieśćryzyko,działającwimięprzyświecającejimidei.Zatakichuwa-
żasięspołecznychprzedsiębiorców(np.twórcęGrameenBankuMuhammada
Yunusa-laureataPokojowejNagrodyNobla),upatrującszansynapowstawanie
innowacjispołecznychwichaktywności(Cajaiba-Santana,2014,s.45).Druga
natomiasttoperspektywastrukturalna,wktórejanalizujesięprzedewszystkim
wpływstrukturyspołecznejnaproceswdrażaniainnowacjispołecznej.
ZdaniemCajaiby-Santanyteobszaryzainteresowańnależypołączyć,stosując
założeniateoriistrukturacji,jakożeinnowacjespołecznesąefektemwzajemne-
gooddziaływaniapodmiotówspołecznychorazspołecznejstruktury.Opierają
sięnakolektywnymdziałaniu,podejmowanymwramachokreślonegosystemu
społecznego.Ichanalizapowinnazatemuwzględniaćhistorycznyikulturowy
kontekstaktywnościpodmiotówdziałającychnaichrzecz,udzielaćodpowiedzi
napytanie,kimsąagencizmiany,wramachjakiejstrukturyspołecznejdziałają
ijakiewzwiązkuztymsąuwarunkowaniaichaktywności4.
4
Napotrzebybudowanegoteoretycznegomodeluanalizywdrażaniainnowacjispołecz-
nychautortensięgarównieżdoteoriiinstytucjonalnej,wyjaśniającejwpływinstytucji
