Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Mapyigranice
własnegojęzykajakospoiwanarodowegouaktywniawinterakcjachspołecz-
nychpierwiastkiksenofobiczneirasistowskie).
Innyprzykład.NazorganizowanymniedawnoKongresieKulturyPolskiej3
jedenzpanelidyskusyjnychpoświęconoproblematycecentrum–peryferie.
Mówiącozjawiskumetropolizacji,MarekKrajewski(2016)zwracałuwagęna
wynikającyzdominacjicentrumprocesflzasysania”kapitałuekonomicznego,
społecznegoikulturowegoprzezdużeośrodki,któredziękitemuintensywnie
sięrozwiają.Efektemowegoflzasysania”jestflpustynnienie”tychobszarów,
naktórecentralneskupiskapromieniują.Niesymetrycznośćrelacjipowoduje,
żewdyskurstożsamościowyperyferiiwpisanejestpoczucieniekompletności,
zapóźnienia,drugorzędności,zapomnienia,pozostawieniasamemusobie(por.
teżDuć-Fajfer2005:227).Pozycjapodrzędna(zdominowanego)aktywizujebądź
chęćzwrócenianasiebieuwagidominującegojakąśoryginalną,własnąwartoś-
cią(możeniąbyćnp.tradycjonalizm),bądźchęćrozwoju,aletakukierunkowa-
nego,byumożliwiłonstopniowezbliżaniesię,upodobnianiesiędocentrum.
Pierwszastrategiaprzekształcaprowincjęwrodzajegzotariumbądźskansenu,
etnograficznejciekawostki,miejsca,wktórymlokujesięwielkomiejskiefantazje
ociszy,spokoju,życiubezpośpiechu,wzgodzieznaturą,awięcwszystkoto,
czegopozbawionejestwielkomiejskiecentrum.Tenrodzajspojrzenianaprowin-
cjęwidocznyjestwwielutekstachkulturypopularnej,bywskazaćtylkocie-
szącesiędużąoglądalnościąwidzówfilmyiserialetelewizyjne:Ranczo,Szpilki
naGiewoncie,DomnadrozlewiskiemczyUPanaBogazapiecem.Przedstawione
tusposobyoddziaływaniacentrumnaperyferiestanowiąprzykładaktualizacji
regułdyskursukolonizacyjnego,zacennedlaperyferiiuznajesiębowiemto,co
stanowiatrakcjędlacentrum,anieto,coosobne,swoistedlalokalności.
Niemiejscetunakontynuowaniewątkówilustrującychróżneodmiany
podporządkowaniatego,cosytuowanenamarginesach,obrzeżach,temu,co
zlokalizowanewśrodku.Niechdalszymrozważaniomprzyświecakonkluzja,
iżrelacjawpływucentrumnadperyferiamimaróżneoblicza,aprocesyurucha-
mianeprzezdominacjęjednejstronynieprzebiegająbezkonfliktowo,najczęściej
wywołująmodyfikacjewstrukturzeobukategorii.Pamiętaćwypadarównież,
żepozycjecentrumiperyferiiniesąwyznaczoneraznazawsze.Nawetwtedy,
gdyichstabilnośćjestwspieranainstytucjonalnie,tojużsamaświadomość
istnieniatychpolaryzującychkategorii,jakiwiązanychznimiwartościma
charakterrelatywny,zmieniasięwrazzprzeobrażeniami,określmyjeogólnie,
uwarunkowańkulturowych.
Wydajesię,żenajbardziejznaczącydlanaszychczasów,azarazemnaj-
bardziejzłożonyidynamiczny,jestdrugitypwzajemnychodniesieńinanim
terazchciałabymskupićuwagę.Wtymtypierelacjicentrumpostrzegasięjako
3KongresodbywałsięwWarszawiewPałacuKulturyiNaukiwdniach7–9paź-
dziernika2016r.
