Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BogusławŻyłko
(UniwersytetGdański)
GustawSzpet(1879-1937)
PORTRETFILOZOFA
GustawSzpetjestwPolscepostaciąsłaboznaną.Czasamijegona-
zwiskopojawiasięwpracachzhistoriifilozofiirosyjskiej1.Historycy
filozofiieuropejskiej,zajmującysięfenomenologiąEdmundaHusserla,
mogąwśródjegolicznychuczniówikontynuatorówwymienićczasami
GustawaSzpeta.Prawieniemaprzekładówjegopracnajęzykpolski2.
Trudnozrozumiećtęnieobecnośćwhumanistycepolskiej.Tym
bardziej,żerecepcjadwudziestowiecznejhumanistykirosyjskiejwPol-
sce-odformalistówposemiotykówtartusko-moskiewskich-była
dosyćintensywna(pomostowepołożenienaszegokrajupowinnosta-
wiaćnaswuprzywilejowanympołożeniu),zaśSzpetnależałdogrona
umysłównajprzedniejszych.Fakttenstajesięjeszczebardziejniezro-
zumiały,gdysięweźmiepoduwagęjegopolskiepochodzenie.Mówią
otymosobynajbardziejwiarygodne,boczłonkowiejegorodziny.Aby
zakończyćrozmaitenieporozumienia,niedawnozabrałanatentemat
głosjegocórka,Marina,dobrzepamiętającaojcazostatniegookresu
jegożycia.Wewstępiedozbiorupracoróżnychstronachjegospuś-
ciznyfilozoficzno-naukowejrozwiewawszystkieniejasności:nPrzede
wszystkimchcęuściślićdwierzeczy.1)Dotejporymylądatęśmierci
Szpeta(zostałonrozstrzelany16listopada1937rokuwTomsku,anie
zmarłw1940roku,jaknapisanowpierwszymświadectwiezgonu).
Jegodonikądpoaresztowaniu27październikaniewywożono.Aledo-
wiedzieliśmysięotymdopierow1989roku.2)Chcęrównieżwyjaśnić
gmatwaninęzwiązanązjegopochodzenieminazwiskiem.Jegonazwi-
skobrzmi«Szpet»iwiększośćludzi,Rosjaniobcokrajowców,sądzi,że
nazwiskotojestniemieckiegopochodzenia.Nie,jestonopochodzenia
słowiańskiego.JegomatkąbyłardzennaPolka,któraurodziłasiępod
Krakowem.SzpetzmatkąmieszkałwKijowie,ukończyłUniwersytet
