Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
BogusławŻyłko
Kijowski,apotemprzeniósłsiędoMoskwy”3.Opolskimpochodze-
niuSzpetawspominatakżeLeonidStołowiczwswojejHistoriiflozofi
rosyjskiej,oświetlającprzytymniektóreokolicznościjegoprzyjściana
świat:nGustawSzpeturodziłsięw1879rokuwKijowie.Jegomatka
MarcelinaSzpetbyłaPolkąwyznaniakatolickiego.Swojegoojca,ofice-
rawęgierskiego,przyszłyfilozofnieznał.Gustawausynowiłbratmatki
-JanGustawBolesławSzpet.Matkasamawychowywałasyna,zara-
biającnażycieszyciemipraniem.WedługsłówMichaiłaPoliwanowa,
wnukaSzpeta,kiedyw1932rokuzmarłajegomatka,Szpet«poprosił,
żebyoddanomujejnaparstek,któryodtamtegoczasuzawszeznajdo-
wałsięnajegobiurku»”4.
Nimjegożyciezostałotakbrutalnieprzerwanewpełnitwórczych
sił(tutajniejesttochwytretoryczny),zdążyłwieleuczynićdlafilozofii
ikulturyrosyjskiej;przyczymtrzebatujasnopowiedzieć,żepomimo
swoichniewątpliwiepolskichkorzeniczułsięprzedewszystkimrosyj-
skimfilozofem.Wceluprzybliżeniajegosylwetkiwartoprzypomnieć
najważniejszeznaczącefaktyzjegobiografii.
Urodzony7kwietnia(25marcawedługstaregostylu)1879roku
wKijowie(matkaochrzciłago,będącsamagorliwąkatoliczką,wkoś-
cieleewangelicko-luterańskim,zktóregostosunkowołatwomożnabyło
wystąpić;chodziłooto,bysynwdojrzałymwiekusammógłświado-
miewybraćkonfesję),wtymmieścieukończyłgimnazjumw1898roku,
bytegosamegorokuwstąpićwpoczetstudentówWydziałuFizyczno-
-Matematycznegomiejscowegouniwersytetu.Relegowanywnastęp-
nymrokuzaudziałwkółkachmarksistowskichinawoływaniedo
protestówstudenckichprzeciwkorestrykcyjnejpolitycewładzcarskich
zostałnapółrokuwydalonyzmiasta.Potejprzerwieponownieprzy-
jętogonauniwersytet.TymrazemzapisałsięnaWydziałHistoryczno-
-Filologiczny,gdziestudiowałfilozofię.Dziękitemumógłzetknąćsię
ztakimimyślicielami,jakSiergiejBułgakow,JewgienijTrubieckoj,Gie-
orgijCzełpanow.Zatymostatnimwybitnympsychologiemudałsiępo
ukończeniustudióww1906rokudoMoskwy,gdziewrazznimpraco-
wałwzałożonymprzezCzełpanowaInstytuciePsychologicznym.Ze
staro-nowąstolicąijejinstytucjaminaukowo-artystycznymizwiązał
sięnastałe.OpróczInstytutuCzełpanowawróżnychokresachżycia
byłetatowympracownikiemwieluplacówekoświatowo-kulturalnych,
międzyinnymiWyższychKursówKobiecych,UniwersytetuLudowe-
goSzaniawskiego,UniwersytetuMoskiewskiego,InstytutuPsychologii
