Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
BogusławŻyłko
jegozbadaniestanowipodstawęnaukihistorycznej(ł)Pojęcie«komu-
nikowania»jestpojęciemwyrażającymkorelacjęiwymagającymna-
stępującychterminówkorelacji:mówiącyisłuchający,pisarz-czytel-
nik,autorytet-uznanie,źródło-odbiorcaitp.(ł)[Historyk]wjednej
osobiełączyobydwaterminyprzywołanejkorelacji:jestjednocześnie
czytelnikiemipisarzem.Powinienonumiećrozumieć(ł)ipowinien
umiećprzekazywaćrozumiane”31.Rozumienieodnosisiędobadania
źródeł(tutajhistorykpostępujejakfilologihermeneuta).Przekazy-
wanietoformułowanieuzyskanychwynikówinadawanieimkształtu
nnarracjihistorycznej”.Tutajdwiewspomnianefazypostępowaniahi-
storyka-interpretacjaitworzenietekstu,którysamwsobiejestfaktem
społecznym,zazębiająsięzesobą.WkażdymrazieSzpetprzywiązuje
ogromnąwagędosposobuformułowania,wysłowieniarezultatówpra-
cyzeźródłami.Tutaj,czyliwsamymwykładziehistorii,tkwijejna-
ukowość.Tutajfilologihermeneutaspotykasięzlogikiem,nadającym
dziełuhistorykawszystkierygorytekstunaukowego.
Latadwudziestetonajpłodniejszyokreswdziałalnościnaukowej
Szpeta.Możnapowiedzieć,żenajegobiografięcorazbardziejzaczęła
oddziaływaćHistoria(itopisanadużąliterą).Jeślido1917roku,czyli
dorewolucjirosyjskich,mógłwdużejmierzesamdecydowaćoswo-
imżyciu,projektowaćirealizowaćswójprogramżyciowy(zawodowy,
publicznyiprywatny),toodpoczątkutrzeciejdekadyubiegłegowieku
jegowyborybyłycorazbardziejograniczaneprzeztzw.czynnikize-
wnętrzne.TaksięzaczęłodziaćpozakończeniuwojnydomowejwRosji
izwycięstwiebolszewików.Nowazwycięskawładzazaczęławprowa-
dzaćswojeporządkinietylkowsferzeekonomiczno-politycznej,ale
takżewdziedzinieszerokorozumianejpolitykikulturalnej.Dlatej
władzyistotnymproblemembyłapostawaprzedrewolucyjnejinteligen-
cji,któraprzecieżniegremialniezaakceptowałanowyustrój.Wobec
tejczęściinteligencji,którejniemożnabyłonreedukować”,władzara-
dzieckaodrazuzaczęłastosowaćrepresje(pierwszyobóznspecjalnego
przeznaczenia”naWyspachSołowieckichpowstałjużw1922roku).
Cześć,wskładktórejwchodziłynajbardziejznaneosoby,nowawładza
postanowiławydalićzkrajuiwtakisposóbzmuszonodoemigracji
wieluwybitnychintelektualistów.Najbardziejznanyprzypadektakiej
deportacjimiałmiejscew1922roku,kiedyjesieniązPiotrogroduwy-
