Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kognitywneikulturoweprzesłankiemocjonalnegopoznaniawzrokowego
17
1.Naświecieistniejąsubstancjedwóchzasadniczoróżnychrodzajów,tj.substancjemen-
talne(umysły)isubstancjematerialne(ciała).Zasadnicząnaturąumysłujestmyśle-
nie,bycieświadomymiangażowaniesięwinneczynnościumysłowe.Kwintesencją
ciałajestposiadanierozwinięciawprzestrzeni(gabarytu/materii)iumieszczeniewtej
przestrzeni.
2.Człowiekskładasię(jestnzwiązkiem”,jaktonazwałKartezjusz)zumysłuiciała.
3.Umysłyróżniąsięodciał;żadenumysłniejestidentycznyzciałem8.
Konsekwencjąkartezjańskichzałożeńbyłoanalitycznerozgraniczenienato,co
mentalne(umysł)ifizyczne(materialneciało).Równocześnietakadychotomiastała
sięinspiracjąiźródłemkognitywnychrozważańnadmózgiem,definiowanymjako
organmentalny,gdziepróbujesięnabazieróżnychkoncepcjiiteoriiwykazać,że
umysłludzki-wtymludzkaświadomość,zdolnośćdomyśleniaabstrakcyjnego,
wrażliwośćczyemocjonalność-jestintegralnączęściąnatury(umysłtraktowany
jakoewolucyjnywytwórmaterialnegomózguwprzestrzenifizycznej)9.Oznacza
tozakwestionowaniekartezjańskiejdychotomiiwrelacjiumysł↔ciałonarzecz
różnegotypusynteziwielorakichpróbintegracjisfermentalnejimaterialnej.We-
długJaegwonaKimawspółcześniemożnawskazaćwielebadańikonceptualizacji
potwierdzającychwielopoziomowekorelacjepsychoneuralne(psychoneuralcor-
relations),gdziewargumentacjiteoretycznejorazbadaniachempirycznychwy-
kazujesięlicznezależnościmiędzyzjawiskamipsychicznymiastanamineuronal-
nymimózgu.Chodziodowodypotwierdzającekorelacyjnątezęumysł↔ciało,
którabrzmi:ndlakażdegotypuzdarzeniamentalnegoMwystępującegoworgani-
zmieoistniejestanmózgutypuB(«korelacjanerwowa»lub«substrat»M),takiże
Mzachodziwzględemowczasiet,wtedyitylkowtedy,gdyBzachodziwzględem
owczasiet”10.
Wyjścienpoza”kartezjańskidualizmoznaczarozpatrywanieumysłuludzkie-
goniejakosztucznieoderwanegoodświatamaterialnego,wręczniezależnegood
ciała,leczjakomiejscei/lubprzestrzeńsomatyczno-mentalną,gdziezróżnicowa-
nawformieitreściumysłowośćpotrafiurzeczywistnićsięczyzwerbalizować.
Wtymsensiemózgtofizycznyorganludzkiegoorganizmu,wktórymzachodzą
8
J.Kim,MindasImmaterialSubstance.Descartes’sDualism,w:tegoż,PhilosophyofMind,
WestviewPress,Boulder2011,s.34.Równieżw:M.Iwanicki,Dualizmpsychofizyczny.Odmia-
ny,argumenty,zarzuty,w:M.Miłkowski,R.Poczobut(red.),Przewodnikpofilozofiiumysłuł,
s.37-84.
9
WedługJohnaR.Searle’amożnawymienićconajmniejkilkawielkichtradycjiodnoszących
siędoproblemuumysł↔ciało,tj.materialistyczną;dualistyczną;biologicznegonaturalizmu.Zob.
J.R.Searle,TheRediscoveryoftheMind,TheMITPress,Cambridge&London2002,s.1-26.
ZkoleiDavidChalmerspodkreśla,żetradycjapodziałuwłasnościumysłowychnafenomenalne
ipsychologicznerzutujenaproblemrelacjiumysł↔ciało.Zob.D.Chalmers,Świadomyumysł.
Wposzukiwaniuteoriifundamentalnej,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2010,s.61-64.
10
J.Kim,MindastheBrain:ThePsychoneuralIdentityTheory,w:tegoż,Philosophyof
Mind…,s.91-128.
