Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kognitywneikulturoweprzesłankiemocjonalnegopoznaniawzrokowego
27
niezależnośćwewnętrznychstanówmentalnychpodmiotówpoznających.Pod-
miotów,którenaróżnesposobyfunkcjonują,manifestują,przeżywająirealizują
sięwcodzienności.Tymbardziejniemożnaodseparowaćsubiektywnejewidencji
zmysłowo-cielesnejczynaocznejpercepcjiświata-szerzejintelektualnegooglądu,
interpretacji,schematówpostępowań,postawbazującychnamyśleniuczypostrze-
ganiuitd.-odtegożświata.Jesttoniemożliwewpodwójnymsensie:
1.Umysłowość,mimożerealizujesięwodrębnej,osobniczejmaterii(pojedynczy
mózg),pozostajewwieloprzyczynowyorazwielofunkcyjnysposóbuwarunko-
wanaiskorelowanazciałemczłowiekaiśrodowiskiem,wktórymfunkcjonuje.
Somatycznywymiarludzkiejegzystencjiwskazujenato,żeciało-ściślejzmy-
sły,receptory,narządyitd.-przezsamfaktewolucjibazujenietylkonaneuro-
nalnychautomatyzmachpowstającychwfilogenezie,lecztakżerozwinęłoliczne
obszaryrefleksyjnościnatleinterakcjispołecznych.Dlategoludzkaplastycz-
nośćumysłowo-cielesna,inteligentnewypracowanieschematówprzetrwania,
pomysłowość,ruchliwośćikreacjaczyszybkaabsorbcjaiuczeniesięwskazu-
jąnietylkonadalekoidącąnsamoistność”homosapienssapiens,lecztakżena
wszechstronnąidalekoposuniętąkorzyśćwynikającązewspółpracyzinnym
orazistnieniezewnętrznegoświata.Innymisłowy,odwołującsiędoargumentacji
używanejwobrębieewolucyjnejepistemologii,jednostkawcałokształciesoma-
tycznychorazmentalnychwłaściwości-definiowanajakopodmiotpoznający,
mającynacelupodtrzymanieodpowiedniejpuligenowejniezbędnejdorepro-
dukcjigatunku-funkcjonujewświetledwóchmechanizmów,tj.adaptacjioraz
selekcjiotoczenia(środowiskazewnętrznegowobecjednostki).Oznaczato,że
niezbędnymelementemdlaurzeczywistnieniasięzłożonychprocesówpercep-
cyjno-poznawczychludzisązarównoorganyi/lubzmysłyludzkiegociała,jak
iistnienieświata,wktórymrealizujesięludzkaadaptacjaiselekcja.Świadomy
podmiotpoznającytotaki,którynietylkowstopniowalnysposóbjestsamoświa
-
domy(maokreślonypoziomsamowiedzy,jestautorefleksyjny;maświadomość
introspekcyjną),lecztakżemaświadomośćrzeczywistości-jejistnienia,złożo-
ności,poznawalność,ograniczonościitd.(mazdolnościdoeksterioryzacji;wie
oistnieniuwiedzyprzed-refleksyjnej;maświadomośćekstraspekcyjną).
2.Każdyumysł/ciałofunkcjonujewprzestrzenirelacyjnej,gdziewspółtworzyzin-
nymiumysłami/ciałamidanąprzeżywanąorazpoznawalnąrzeczywistość.Wtym
rozumieniuludzienieegzystująwpróżnispołecznej,aichpoznaniekształtuje
sięorazrozwijaprzezwzajemnenaśladowanie,uczenieczyobserwacje.Inaczej,
niemożnasprowadzićaktywnościepistemicznejludzidopierwszoosobowego
perpetuummobile,gdziegranicami(warunkamikoniecznymiiwystraczającymi)
ludzkiegopoznaniastająsięwyłączniemożliwościorazograniczeniawynikające
zniegosamego.Dodatkowonależypodkreślić,żeumysłowośćludzirealizujesię
wlicznychzapośredniczeniach,któresąkonsekwencjąwspółistnieniaiwspół-
przeżywaniaświata.Oznaczato,żewarunkispołeczno-strukturalne,wytwory
materialneiniematerialnepraktykkulturowych-wtympowstałeiobowiązujące
