Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
wktórychbadasięaktywnośćmózgupodkątemzdolnościprzyjmowaniaperspek-
tywyinnychi/lubwnioskowaniazichstanówmentalnych18.
Wtymwzględzieargumentacjawypracowanawobrębieneuronaukispołecz-
nejwspółbrzmizbadaniaminadspołecznymiźródłamipoznania,chociażbyzideą
neuronówlustrzanych(mirrorneurons)czyspołeczno-neurokognitywnymmode-
lemdwuprocesowym(dual-processmodelattribution),gdziepróbujesiępogodzić
kwestiępierwszoosobowejintencjonalnościludzkiegopoznaniazkolektywnymi
praktykamiwspółrozumieniaczywspółodczuwaniamiędzyludźmi.
Wpierwszymprzypadkumowaorelacjachmiędzyumysłowych,dziękiktórym
istniejemożliwośćskutecznegodotarciadowewnętrznychtreścipsychicznychpo-
szczególnychludzi.Tomoment,kiedyjednostkajestwstanienzobiektywizować”
własnespostrzeżenia,doznania,afektywnośćczysposóbpostrzeganiainnych,jak
równieżneuronalniendostroićsię”domentalnegozrozumieniainnych(wspólny
charakterfenomenologicznejtreścirelacjiintencjonalnych,zapośredniczonyprzez
multimodalnesensomotoryczneobwodyneuronalne).ZgodnieztezamiVittorio
Gallesego:
PojęcieintencjiimplikujekoniecznośćdostosowaniaświatadowolicjonalnegoJa(self),na-
tomiastpojęciepercepcjizakłada,żetoumysłdostosujesiędowłaściwościrzeczywistości
obiektywnej.Teprzeciwstawnekierunkiulegająodwróceniu,jeślispojrzymynaniewkate
-
goriachzwiązkówprzyczynowych.Intencjeujawniajązwiązekprzyczynowyprowadzący
odumysłudoświata(mind-to-world),natomiastwprzypadkupostrzeganiarzeczywistość
obiektywnazmuszaumysłdokreowaniakonkretnychreprezentacjiumysłowych.(ł)
Tonpostrzeganiespołeczne”,zgodnieztradycyjnympodejściem,jestodwzorowane
zgodniezkierunkiemod-umysłu-do-świata.Jednakżeprzedmiotempercepcjispołecz-
nejsąrelacjeintencjonalne,wjakichpozostająinneumysły,idlategomamyturaczejdo
czynieniazodwzorowaniemprzybierającymkierunekod-umysłu-do-umysłu19.
Widaćwyraźnie,żeneuronalnymechanizmlustrzanegoodwzorowaniaod-umy-
słu-do-umysłuilustrujemomentumysłowegowykrycia,ściślej-ucieleśnionąsy-
mulację(embodiedsimulation)winterakcjachspołecznych,gdzieprzezobserwację
zachowańinnychjednostkisąwstanierozpoznaćorazzinterpretowaćdanetreści,
D.A.Prentice(red.),SocialNeuroscience:TowardUnderstandingtheUnderpinningsoftheSocial
Mind,OxfordUniversityPress,Oxford2011,s.14-40.
18
J.P.Mitchell,M.F.Mason,C.N.Macrae,M.R.Banaji,ThinkingaboutOthers:TheNeural
SubstratesofSocialCognition,w:J.T.Cacioppo,P.S.Visser,C.I.Pickett(red.),SocialNeuro-
science:PeopleThinkingaboutThinkingPeople,TheMITPress,Cambridge2006,s.63-82.
19
V.Gallese,Ucieleśnionasymulacja:odneuronówpodoświadczeniefenomenologiczne,
w:A.Klawiter,Formyaktywnościumysłu.Ujęciakognitywistyczne.Ewolucjaizłożonestruktury
poznawcze,t.2,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2009,s.181-182.Zob.także:G.Riz-
zolatti,L.Fogassi,V
.Gallese,NeurophysiologicalMechanismsUnderlyingtheUnderstandingand
ImitationofAction,nNatureReviewNeuroscience”2001,vol.2,s.661-670;D.McNeill,Gesture
andThought,UniversityofChicagoPress,Chicago2005,s.250in.
