Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kognitywneikulturoweprzesłankiemocjonalnegopoznaniawzrokowego
25
zachowania,pragnienia,doświadczanieemocjiczyaktywnośćwzrokowa-kształ-
tująsięnietylkowewnątrzneuronalnejmateriimózgu,leczwstopniowalnysposób
sąwarunkowaneprzezśrodowisko.Stądwyjścienpoza”psychosomatycznągranicę
ludzkiegoumysłu/ciałajestdostrzeżeniem,żeszerokorozumianepraktykispołecz-
newspółtworząimająkluczoweprzełożenienasposobywidzenia,postrzeganiaczy
interpretowaniaprzezludzi.Inaczejmówiąc,funkcjonowaniepojedynczegoumysłu
jestnaróżnesposobypowiązanezjęzykowąpraktykąkomunikacyjną,społecznie
akceptowanymiprzezludzisystemamiwartości,sferąsymboliczną,itd.28Według
MarkaRowlandsamożnapowiedzieć,żekoncepcjaumysłurozszerzonegoodwo-
łujesiędoczterechzałożeń:
1.Światjestzewnętrznymmagazyneminformacjiistotnychdlatakichprocesów,jak:
postrzeganie,zapamiętywanie,rozumowaniei(ewentualnie)doświadczanie.
2.Procesypoznawczemającharakterhybrydowy-występująwnichzarównooperacje
wewnętrzne,jakizewnętrzne.
3.Operacjezewnętrzneprzyjmująszerokorozumianąformędziałania.Tomanipulowa-
nie,wykorzystywanieiprzekształcanieokreślonychstrukturśrodowiskowych,które
niosąinformacjeistotnedlarealizacjidanegozadania.
4.Przynajmniejniektórezprocesówwewnętrznychdotycząprocesówdostarczaniapod-
miotowizdolnościdoodpowiedniegowykorzystaniawłaściwychstrukturwjegooto-
czeniu29.
Niewątpliwiewkoncepcjirozszerzonegoumysłumamydoczynieniazgene-
ralnąideą,zakładającą,żeświatzewnętrznyjestczęściąnpsychicznegopodłoża”
(physicalsubstrate)indywidualnegodoświadczeniapercepcyjnego.Stądmiędzy
innymiinterakcjaprzyczynowamiędzyorganizmem(umysłem)aśrodowiskiemze-
wnętrznymjestwarunkiemkoniecznympowstanianiektórychdoświadczeńwśród
ludzi
30
.Takierozumienieumysłukorespondujezteoriąumysłuucieleśnionego
iosadzonegowinterakcjachspołecznych(embodied-embeddedmind)
31
.Autorzy
rozwijającyideępoznaniaucieleśnionegolubutożsamiającysięznią,odwołująsię
częstodotradycjifenomenologicznej,wtymmiędzyinnymidofenomenologiicie-
lesnościMaurice’aMerleau-Ponty’ego.Zdaniemtegofrancuskiegofilozofaciele-
snośćpodmiotupoznającegojestźródłemzrozumieniaizrekonstruowaniazarówno
strukturypercepcji,jakiludzkiegodoświadczeniaczykomunikacjizinnymi.Ciało
28
Tamże,s.34-37.
29
M.Rowlands,TheNewScienceoftheMind:FromExtendedMindtoEmbodiedPhenomeno-
logy,TheMITPress,Cambridge2010,s.59.
30
R.D.Rupert,CognitiveSystems…,s.171in.;A.Noë,ActioninPerception,TheMITPress,
Cambridge2004,s.217-222;M.Pokropski,Cielesnagenezaczasuiprzestrzeni,Wydawnictwo
InstytutuFilozofiiiSocjologiiPAN,Warszawa2013,s.54-59.
31
M.Hohol,Wyjaśnićumysł.Strukturateoriineurokognitywnych,CopernicusCenterPress,
Kraków2017,s.125-153.
