Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
WiekPacyfiku-politykaStanówZjednoczonychwobecregionuAzjiiPacyfiku...
zróżnicowanychinteresów,wwarunkachniedoborówmaterialnych,sprzecz-
nychwartościizmiennychwpływówspołecznych;
2.państwalubinneinstytucjepolitycznereprezentująpewnepodgrupyspołe-
czeństwainapodstawieichinteresówurzędnicypaństwowiokreślająinte-
resypaństwaiopierającsięnanich,prowadząpolitykęzagraniczną-dzia-
łaniepaństwajestwynikiemgrypomiędzypreferencjamiróżnychaktorów
wewnętrznejscenypolitycznej,dlaktórychinstytucjepaństwowesąswego
rodzajupasemtransmisyjnym,poprzezktórykreująonepolitykęzagraniczną;
wpływróżnychgrupinteresówniejestjednakowy;
3.zachowaniepaństwawsystemiemiędzynarodowymnieodzwierciedlawpeł-
nijegozałożeńwpolitycezagranicznej,wznacznejmierzewynikabowiem
zkształtusystemumiędzynarodowegoorazzewspółzależnościzinnymi
państwami,atakżezkoniecznościdopasowaniasiędopreferencjiinnych
państw20.
RobertJacksoniGeorgSorensendzieląliberalizmnaczterygłównenurty-socjo-
logiczny,republikański,instytucjonalnyiwspółzależności21.Liberalizmsocjologicz-
nyzakłada,żeważnymaspektemsystemumiędzynarodowegosąstosunkiponadna-
rodowe22,wktórychdochodzidokontaktównietylkomiędzyrządamipaństw,aleteż
międzyindywidualnymijednostkami,grupamiczystowarzyszeniami.Zakładasię,iż
stosunkimiędzyspołeczeństwamisąbardziejpokojoweniżmiędzyrządami.Zmniej-
szasięteżzdolnośćrządówdokontrolowaniaspołeczeństwinastępujeograniczenie
przywiązaniajednostekdopaństw23.Światwtejkoncepcjiniejestopartynamodelu
kulbilardowych(państw,którewchodzązsobąwpowierzchowneinterakcje),ale
stanowipajęczynęzależnościwystępującychpomiędzyróżnymigrupami(bizneso-
wymi,religijnymi,pracowniczymi,rodzinnymi,organizacjami)wróżnychkrajach24.
20Por.A.Moravcsik,TakingPreferencesSeriously:ALiberalTheoryofInternationalPolitics,
nInternationalOrganization”,vol.51,no.4,Autumn1997.Wartykuletymautorwyraźniepodkreśla,
żecechąwyróżniającąliberalizmjestukładpreferencjipaństw,odgrywającydominującąrolęwpolityce
światowej,wprzeciwieństwiedorealistów,którzypriorytetowotraktująukładsił(capabilities),oraz
instytucjonalistów,którzygłównynaciskkładąnaukładinformacjiiinstytucji.Szczególnieistotne
jesttowprzypadkuinstytucjonalizmu,którybywaczasemokreślanymianemninstytucjonalizmu
neoliberalnego”,azdaniemA.Moravcsikaodpowiedniejsząnazwąbyłobynzmodyfikowanyrealizm
strukturalny”lubpoprostuninstytucjonalizm”.Mimotoliberalizmmożebyćnarzędziemdobadania
reżimówmiędzynarodowych.Wniniejszejpracypodejścieinstytucjonalnebędzietraktowanejakojeden
znurtówliberalizmu.Układpreferencjiwewnątrzpaństwabędziewniniejszejpracywykorzystywany
wzwiązkuzanaliząpolitykizagranicznejUSA.
21Klasyfikacjata,podobniejakzamieszczonawdalszejczęściksiążkicharakterystyka,bazujena
pracyR.Jackson,G.Sorensen,Wprowadzeniedostosunkówmiędzynarodowych…,s.116-131.
22Wtymprzypadkulepszymokreśleniembyłobynponadpaństwowe”.
23JesttonawiązaniedodziewiętnastowiecznejmyśliR.Cobdena,którykładłnacisknaograniczenie
powiązańmiędzyrządaminarzeczpowiązańmiędzynarodami(rozumianymijakospołeczeństwa).Por.
ibidem,s.115.WkontekścieliberalizmusocjologicznegowartozwrócićuwagęnapraceJ.Rosenau,
TheStudyofGlobalInterdependence:EssaysoftheTransnationalizationofWorldAffairs,Nichols,New
York1980orazJ.Rosenau,CitizenshipinaChangingGlobarOrder[w:]J.Rosenau,E.Czempieleds.,
GovernancewithoutGovernment:OrderandChangeinWorldPolitics,CambridgeUniversityPress,
Cambridge1992.
24TakimodelświataprzedstawiaJ.Burton,WorldSociety,CambridgeUniversityPress,Cambridge
1972.
