Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podbójipoczątkiniewoli
NajazdArabów
Pod21rokiemnowej,muzułmańskiejeryIbnal-Aṯīrzanotował:
„Wtymroku‘UmarrozkazałmuzułmanomwkroczyćdoIranu”[1].
Wojnatrwałajużkilkalat,poczterechlatachwalkarabskidowódca
Sa‘dzająłsasanidzkąstolicę,toteżtakadecyzjakalifaz642r.może
wydawaćsięspóźniona.
Kampaniawojenna,którejzasadniczeetapywyznaczałybitwy:
podQādisiją,operskąstolicęKtezifon(637r.)iostatniazwielkich,
bitwapodNihāwandem(641lub642r.)zakończyłasię–tak
przynajmniejobecnieuważamy–zchwilątragicznejśmiercipod
MarwemostatniegozSasanidówJazdagirdaIIIw651r.zrąkjego
poddanego.Przebiegtejwielkiejwojny,obszernieudokumentowany
wliteraturzemuzułmańskiej,zostałwyczerpującoprzedstawiony
wlicznychopracowaniach[2].Tempotejwojny,szczególniepo
arabskim
zwycięstwie
pod
Nihāwandem,
jest
zadziwiające
idowodniepokazuje,żeIranrozpadłsięnietylkoodsiłyciosów
arabskichzdobywców.Trafiłyonenakonstrukcjęstoczonąod
wewnątrz
przez
głębokie
kryzysy:
gospodarczy,
wywołany
długotrwałą
wojną
z
Bizancjum,
i
społeczny,
do
którego
doprowadziłaanachronicznajużwówczasstrukturaspołeczna,
sztucznieutrzymywanaprzezaparatpaństwowy.
ArabskiośrodekdyspozycyjnynaPółwyspieArabskimbył
poinformowanyotrudnejsytuacjiwewnętrznej,jakanastała
wIraniepowyniszczającejwojniezBizancjum.Informatoramibyli
zapewneŠaibānidzi,zeszczepuBakribnWā‘il,zamieszkującego
stepynairańskimpograniczu.Oniwszczęlizrazusamodzielnie,
zaczepne
działania
przeciwko
Iranowi[3].
Działający
wporozumieniuzarabskimwyższymdowódcąḪālidemb.al-
Walīdem,ichwódzal-Muṯannāb.Ḥāriṯzająłw633r.Hirę,dawną
stolicębyłegoarabskiegopaństewkaLachmidów,niegdyśwasali
Iranu.RównocześnietoczyłasięwojnazBizancjumwSyrii.
Wpewnejchwilioddziałyal-MuṯannyrozkazemkalifaAbūBakra
