Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odpowiadałzawykonanieciążącychpowinnościpodatkowych.
Dziękitakiejorganizacjiobyłosiębezrozbudowyaparatu
fiskalnegowIranie.
Dihqānowiebyliwrozumieniuprawapodatkowegopodatnikami
ażdopanowaniaal-Ma‘mūna(813–833)[81],toznaczy,żetakdługo
przewodzilizespołom,reprezentującjeprzedfiscusem.Taka
pozycjapozwalaładihqānompogodzićprzynależnośćdogrupy
ḏimmichzzachowaniempoczuciawłasnejwartościiwyższości.
Islamnieznałwgrupiepoddanychpodziału,jakiedopuszczało
prawosasanidzkie.Nieznałinanieniezezwalał.Wszyscyzatem
ḏimmi,bezwzględunaurodzenie,musielipłacićğizję.Prawo
muzułmańskierozpatrywałopogłównewkategoriiekwiwalentuza
obronęḏimmichprzezpaństwomuzułmańskieprzedwrogiem.Był
topodatekzaobronę,opłatazazwolnieniezesłużbywojskowej.
WładzekalifatupowoływałysięwtymprzypadkunaKoran(IX,
29),któryprzewidywałdlaniemuzułmanów,żyjącychnaobszarze
islamu,pozycję„wziętychwobronę”.Teoriatazostałarozwinięta
znaczniepóźniej,za‘Umara,pozakończeniuwojenzaborczych.
‘Umar,wedługmuzułmańskiegopiśmiennictwa,byłtwórcąwielu
prawniczych
precedensów[82].
Ğizja
ponadto,
oczywiście
wpierwszychwiekachislamu,byłaśrodkiemsłużącymdo
dyskryminacjiniemuzułmanów.AbūJūsuf(731–798),finansowy
doradcaHārūnaar-Rašīda(736–809)zalecałswemuwładcy
uprzejmość,łagodnośćwstosunkachzḏimmimi.Nieuznawał
zasadywyznawanejprzezpóźniejszychhanafitów,sankcjonujących
stosowanąpraktykę,polegającąnatym,żeprzypłaceniuğizji
ḏimmīpowinienstać,apoborcapodatkowy–siedzieć,żeḏimmī
musiał,przynajmniejwowejchwili,nosićspecjalneodzienie.
Wczasieprocedurypłaceniapodatkuḏimmībyłchwytanyza
kołnierz,silniepotrząsanyipopychany,comiałomuuzmysłowić
jegopodłąspołecznąkondycję;jednocześniepoborcapodatkowy
krzyczałdoniego„Oḏimmī!(lub„OnieprzyjacieluAllaha!),płać
ğizję!”.Niezwracanosiędoḏimmī„Oniewierny!”,ponieważ
mógłbytopoczytaćzazniewagę,agodnośćosobistabyłachroniona
prawemizaochronęswoichpraw,zatemigodności,ḏimmīpłacił
