Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ObrazbitwypodGuzowemwświetle…
15
Przełożenierozmównakolejnydzieńokazałosięjedyniewybiegiemze
stronyrokoszan,którzywnocyz1na2lipcazwinęliobóziwycofalisiępod
Radom,skądzaproponowalikrólowidalszerozmowy,tymrazemwJedliń-
sku.ZygmuntIIIWaza,obawiającsięewentualnejzasadzkipodczasprzeprawy
przezrzekęRadomkę,propozycjętęodrzucił.Nuncjuszpapieskiopisującwy-
darzeniawspomnianejnocy,pozainformacjąoucieczcerokoszan,zawarłtakże
wiadomośćożołnierzukrólewskimpotajemniepertraktującymzestronąprze-
ciwną:nUnodiquelliSoldatiQuartani,quellastessanotteprecedenteli2di
questo,nelaqualeliRochosanimarciarono,passònascosamentedalCampore-
gioaloro,apersuaderlichecontinuasserofermamentenelacominciataimpre-
sa,assicurandolianomedeglialtrisoldatichemaisisarebbonomossiabat-
tagliacontradiloro”
28
.Następnegodnianielojalnegożołnierzaspotkałakara:
n[…]fuimprigionatocostui,ilqualeconfessòildelittoetmanifestòlicomplici.
Essofusubitosospesoperlagola,trede`complicidecapitati,unoassolutoadin-
tercessionedelisoldati,conconditionechecolpettoetconlebracciaignudesia
ilprimoadassalirinbattaglialiRochosani,etdasettesonofuggiti,mapriva-
tiomniiurePatriaeetdichiaratiinfami”
29
.Prawdopodobnieżołnierzemwspo-
mnianymprzeznuncjuszabyłWiktorynLeśnicki,któryrzeczywiściezostał
skazanynapowieszeniezanielojalnąpostawęwobeckrólapodWarką.Jednak-
żewedługpolskiejhistoriografiijegowystępekmiałmiejscezadnia,gdyobie
armiestałynaprzeciwsiebienadPilicąigotowałysiędowalki:nLeczgdydobi-
twytrąbyznakdawaćmiały,odezwałosięwieluzkwarcianegowojska:Mysię
bićzbraciąniebędziem[…]wtejżechwiliWiktorynLeśnickizchorągwipan-
cernejiznimniektórzy,wysunęlisiępotajemniezhufcówkrólewskich,wydali
rokoszanomhasłoobozowe,zapewniając,żeznaczniejszaczęśćwojskakrólew-
skiegobićsięniebędzie”
30
.Leśnickipośmiertniezostałuznanyprzezrokoszan
zabohatera,męczennika,zaczłowieka,któryryzykującwłasnymżyciem,sta-
rałsiępogodzićzwaśnionestrony,awpóźniejszejfazierokoszubyłekspono-
wanyjakoofiaraokrucieństwakróla
31
.Żołnierzem,którymiałsięzrehabilito-
waćzaswewiny,walczączrokoszanamiwpierwszymszeregu,bezuzbrojenia,
byłniejakiRudziński:nprzezwzglądnalatamłodedarowanoRudzińskiemu,
podwarunkiem,bynapierwszymznieprzyjacielemharcu,winęswązmazał,
28
Ibidem,s.2791280:nJedenzżołnierzykwarcianychwnocypoprzedzającej2tego[mie-
siąca1P.D.],wktórejrokoszaniewymaszerowali,przeszedłskryciezobozukrólewskiegodo
nichiprzekonywałokontynuacjistałejzaczętegoprzedsięwzięcia,zapewniającwimieniuinnych
żołnierzy,żenigdyniebylibyustawieniwbitwieprzeciwnim”1tłum.P.D.
29
Ibidem,s.280:n[…]zostałonaresztowanyiwyznałprzestępstwoiwydałwspólników.Zo-
stałnatychmiastpowieszony,trzejwspólnicyścięci,jedenpowstawiennictwużołnierzy1unie-
winniony,zwarunkiemżezpiersiąizramieniemgołymbędziepierwszym,któryzaatakujero-
koszanwbitwie,siedmiuuciekło,alestracilidobrawszelkieiokrytoichinfamią”1tłum.P.D.
30
J.U.Niemcewicz:DziejepanowaniaZygmuntaIII,królapolskiego,wielkiegoksięciali-
tewskiegoitp.T.1.Kraków1860,s.87188.
31
H.Wisner:Rokosz…,s.69.
