Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WIELKAHISTORIALITERATURYANGLOJĘZYCZNEJ
tomIlLiteraturawczesnośredniowiecznadoroku1066
32
systemedukacyjny;przejęłoraczejczęśćdziedzictwaświataantyczne-
go.WśródwyznawcówChrystusaznaleźlisięludzie,którypotrafili
przystosowaćdziedzictwokulturystarożytnejdowymogówchrześci-
jaństwaiwykorzystaćtęwiedzędoczytaniaBibliiorazinnychtekstów
religijnychpołacinie.ŚwiętyBenedyktdałinstytucję,którasłużyła
celomnauczaniawwiekachśrednich,czyliklasztor.MarcjanCapella
napisałpodręcznikDenuptiisPhilologiaeetMercurii(Ozaślubinach
FilologiizMerkurym),uważanyzawprowadzeniedosztukwyzwo-
lonych,będącychpodstawąnauczaniaśredniowiecznego.Boecjusz
stworzyłsłynnedziełoDeconsolationephilosophiae(Opocieszeniu,
jakiedajefilozofia).OpiniaoBoecjuszujakoprawowiernymchrze-
ścijaninie(skądinądsporna)spowodowała,żewczesnośredniowieczni
autorzynieobawialisięstudiowaćdziełpogańskichfilozofówiwy-
korzystywaćstarożytnejlogikidointerpretowaniaprawdwiaryoraz
budowaniaświeckiejnauki,codałopoczątekscholastyce.Kasjodor,
„ojciec”literackiegomonastycyzmu,opracowałprogramkształcenia
mnichów,dziękiktóremuklasztorystałysięwewczesnymśrednio-
wieczunajważniejszymi,agdzieniegdziejedynymiośrodkamiżycia
intelektualnego.Institutionesdivinarumetsaeculariumlitterarum
(Kształceniewnaukachboskichiświeckich)KasjodoraorazEtymo-
logiaeIzydorazSewillibyłytekstamiszkolnymiwykorzystywanymi
przezsetkilat.WEtymologiachIzydorchciałzachowaćwszystko,co
możliwezwiedzyantycznej,istworzyćwarunkidogłębokiejfuzji
cywilizacjirzymskiejigockiejorazzapewnićtriumfchrześcijaństwa.
PoopuszczeniuBrytaniiprzezRzymianreligiachrześcijańska,
któraniezdążyłasięjeszczezakorzenićnadobre,spotkałasięzza-
grożeniamizestronypogańskich,germańskichplemion,naprzykład
AnglówiSasów.Następstwemwyparciapoprzednichmieszkańców
południowychipołudniowo-wschodnichterenówdzisiejszejAnglii
byłorozprzestrzenieniesięchrześcijaństwadoIrlandiiwVwieku
orazdoSzkocjiwVIwieku.Religiachrześcijańskaznalazławtych
krajachpodatnygrunt,azakładanetamklasztorygwarantowałypo-
czątkowojejprzetrwanie,anastępnierozwój.DokońcaVstulecia
siećklasztorówpokryłazachodniąBrytanięiIrlandię,poczymwcią-
gunastępnegostuleciazaczętojewznosićwrządzonejprzezAnglo-
sasówAnglii.
