Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
władzawielkoksiążęca.SamjednakMieszkojużokoło1197rokuzsenioratunaprzy-
szłośćrezygnował,skoroprzyrzekłuczynićswoimnastępcąLeszkaBiałego,syna
KazimierzaIISprawiedliwego,którytronwielkoksiążęcyosiągnąłwdrodzeuzurpacji.
Ścisławięccezuraniejesttucałkowiciezasadnaibezpieczniejjestprzyjąćjakodolną
granicęokresuprzełomXIIiXIIIwieku.Podobniejestzcezurąkońcową.Najbardziej
przejrzystąwydajesięrok1300-datakoronacjiWacławaIInakrólaPolski,oznaczająca
czymożetylkosymbolizującaprzezwyciężenierozbiciadzielnicowego.Alejeżeli
chodziosymbolizwycięstwopewnejidei,torówniedobrzemożnaprzyjąćrok1295,
czylidatękoronacjikrólewskiejPrzemysłaIIwielkopolskiego.Jegokrólestwobyło
wprawdzieefemerydą,alekrólestwoWacławaIIczeskiegoteżniemożeuchodzić
zatrwałe.DopierowięckoronacjaksięciakujawskiegoWładysławaIŁokietka
(1320)zdajesięwyznaczaćpocząteknowegookresu.Takczyowak,najbezpieczniej
jestiwtymwypadkuprzyjąćjakocezuręgórnąokresuprzełomXIIIiXIVwieku,
tymbardziejżewstrukturzewewnętrznejówczesnejPolskiścisłedatyniemiały
większegoznaczenia.
WiekXIIIjestprzedewszystkimokresemwielkiejprzebudowyniemalwe
wszystkichdziedzinachżyciazbiorowegoPolaków.Dośćjałowywdziedziniepolityki,
bowiemujawniłasięwnimzatratahoryzontówpolitycznychudzielnicowychksiążąt,
awzajemneichwaśnieikonfliktywyczerpywałyzasobymaterialnekraju,jegosiły
fizyczneiduchowe,alerównocześniedokonywałasię-jakgdybynaprzekórtamtym
przejawomsłabości-transformacjastrukturgospodarczychispołecznych,znajdująca
odbiciewewidentnympostępienapolukulturyiideologii.Transformacjisprzyjało
względnebezpieczeństwozewnętrzne.Byćmożezresztązagrożeniezzewnątrzprzys-
pieszyłobyproceszjednoczeniowyczychoćbytylkokonsolidacjęsiłwewnętrznych.
Kulminacjawalkioimmunitet,noweformyosadnictwaopierającesięnadzierżawie
iświadczeniach,wktórychznacznąrolęodgrywałpieniądz,tworzeniegminmiejskich
naprawieniemieckim,załamywaniesięstrukturspołecznychwynikającychzwszech-
obecnegoprawaksiążęcego-tonajważniejszeprzejawytrendurozwojowegotego
ważnego,wbrewpozorom,wdziejachPolskiokresu.
Kolejnyiostatniokresomawianywniniejszymtomiedasięokreślićhasłowo
jakoflodbudowaKrólestwaPolskiegoń.Oznaczato,żepoczątekokresułączysię
polityczna
dezintegracja
ispołeczno-
-gospodarcza
przebudowa
11
