Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziejePolskipóŹnośredniowiecznej
gospodarczaipolitycznaelementuniemieckiego.Prze-
działysocjalnepokrywałysięnaogółznarodowymi.
Postawaniektórychmiastoprzewadzepatrycjatu
niemieckiegopodczasprocesuzjednoczeniowego
w1.połowieXIVwiekuzaciążyłanegatywnienamożli-
wościachichwkomponowaniasięwżyciepolityczne
w2.połowietegostulecia.Niemniejwzięłyoneudział
wważnychwydarzeniachtejepoki,byłygwarantami
traktatówmiędzynarodowych,opowiadałysię,wewłas-
nyminteresiegospodarczym,zauniamizWęgrami
izLitwą.KazimierzWielkiiLudwikWęgierskidoce-
nializnaczeniewiększychmiastiobdarzalijelicznymi
przywilejami.Otoczonemurami,stanowiływażny
elementwstrukturzeobronnejpaństwa.Byłytakże
centramikultury.Wmiastachskupiałysięszkoły,tu
docierałynajwcześniejzzagranicynoweprądyideowe
iartystyczne,powstawałytrwałedziełaarchitektury
isztuki.Zracjiuprawianychprzezmieszczanzawo-
dówpoziomwykształceniaichelitmusiałbyćwyż-
szyodpoziomureprezentowanegoprzezszerokie
Ryc.7.MieszczaniezołtarzaWitaStwoszawkościele
rzeszeszlachty.
Mariackim,lata1477-1489.
Zastanczwartyzwykłosięuważaćludnośćchłopską.
Klasyfikacjętakąuzasadniaprawnewyodrębnienie
chłopi
chłopówwramachtzw.osadnictwanaprawieniemieckim.Wwiejskichprzywi-
lejachlokacyjnychstatustejgrupyludnościzostałściśleokreślony.Obejmowałon
samorząd,któregoelementembyłowłas-
nesądownictwonaniższymszczeblu.
Świadczenianarzeczzwierzchniego
panazostałydokładnieuregulowane.
Powywiązaniusięznich,chłopmógł
wieśopuścić,chociażstatutyKazimierza
Wielkiegowprowadziłyograniczenia
wtejkwestii.
Podstawowąkategorięludnościwiej-
skiejstanowilikmieciedysponującyna
ogółgospodarstwamijednołanowymi.
Grupazagrodnikówinieposiadających
ziemikomornikówwzrastałastopnio-
wozupływemczasu.Chłopiniemieli
wprawdzieprawpolitycznych,aleich
położeniematerialnebyłopodkoniec
XIVwiekustosunkowokorzystne.Nad-
wyżkiludnościowewchłaniałoosadni-
Ryc.8.żeniecsierpniowy.MiniaturazKalendarzakrakowskiego,początek
ctwowewnętrzne(tzn.realizowane
XVwieku(BibliotekaJagiellońskawKrakowie).
zudziałemmiejscowejludności)rozwija-
20
