Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziejePolskiiLitwy
Ryc.4.MieczZygmuntowskiużywanydopasowania
rycerzy,1.ćwierćXVIwieku(Kraków-Wawel).
twemZapolyów,żeiwKoroniejestnadziejąszlachty,
corazżywiejdemonstrującejswojąniezależnośćod
senatorskichrodów.Toprzeważyło.Trzydnipowjeź-
dziekrólewiczadoWilna,13września,radahospodarska
postanowiładokonaćjaknajszybciejelekcjiZygmunta
jakowielkiegoksięcia.Daremnebyłyzabiegipanów
koronnych,nawet-jakWielkopolanie-Zygmuntowi
przychylnych,alepragnących,byprzestrzeganolitery
unii.Pouroczystych,tydzieńtrwającychobrzędach
pogrzebowychAleksandra,20października,królewicz,
Djakopanprzyrodzonyfldziedzicznegowciążfaktycznie
tronuswychlitewskichprzodków,włożyłwkatedrześw.
StanisławawWilniesławnykołpakJagiełłowy,Dczapkę
książęcązaksamituczerwonegowstrefyzłote
kamieniamidrogimiosadzonąfl.
WtymmomenciewpolityceZygmuntanastąpiłjed-
naknieoczekiwanyzwrot.TrzymającjużpewnieWiel-
kieKsięstwoLitewskie,niepragnąłtambynajmniej
kuratelidumnegomagnata,niechciałbyć,jakAleksan-
der,marionetkąwjegorękach.Niepragnąłrównież,by
magnacikoronni,mającyprzecieżswobodęwyboru
imogącyposzukaćinnegowładcy,widzieliwnimnie-
chętnegoichprzewadzepolitycznejkrólaszlacheckiego.
GdyGlińskizostałprzezswoichlitewskichwrogów,
zZabrzezińskimnaczele,oskarżonyochęćzamachu
stanu,zagarnięciawładzywielkoksiążęcej,Zygmuntnie
przeciwstawiłsięoszczerstwom,choćznałprzecież
prawdę.Przeciwnienawet,uczyniłcomógł,byogra-
niczyćznaczenieGlińskiego,odejmującmudzierżony
tymczasowourządmarszałkanadwornego.Zaśna
sejmielitewskimwGrodnie,zatwierdzając7grudnia
magnackieprzywileje,Glińskiegoniedopuściłnawet
dopodpisaniadokumentu.Inastępnegodniaruszył
doPolski.
Wtymsamymdniu,wPiotrkowie,zgromadzenitam
(niezbytlicznie)koronnimagnacidokonalinareszcie
jegowyborunakróla.DPospólstwoflszlacheckie,też
niezbyttamliczne,nieodegrałojeszczenatymsejmie
żadnejroli;zmiaststawilisięposłowieKrakowa,Lwo-
elekcja
waiGdańska,zpaństwlennychpojawilisięjedynieposłowiepiastowskiegowciąż
Zygmunta
Mazowsza.Dokonanywybórbyłjednomyślny.Czaszresztąnaglił.NaPokuciespadł
nakróla
Polski
najazdmołdawski,jakpowszechniepodejrzewanospowodowanyprzezpanów
węgierskich,nieliczącychsięzoficjalnąpolitykąswegoniedołężnegowładcy.Jedyne,
comoglizdziałaćbrylującynasejmiepanowiemałopolscy,toutrzymaćfikcjęwspólnej
elekcjipolsko-litewskiej-choćbezlitewskichelektorów-ipodkreślićnienaruszalność
12
