Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZygmuntStary
Pokrywanowięcwy-
datkiwojskowebezwięk-
szychtrudności,organizo-
wałysięikrzepłystałe
oddziałypilnującegranic
południowo-wschodnich,
takzwanaobronapotocz-
na,zalążekkadrowejarmii
stałej.Nielicznetobyły
wojskainiezawszeumia-
łyosłonićprzednajazdami
tatarskimipłonącąwiecz-
niegranicę.Długopamię-
tanoklęskępodSokalemw
1519roku,kiedytoboha-
terskąśmierciąwsławiłsię
FryderykHerburt,odtąd
wzórcnótrycerskich,
wspominanypóźniejprzez
JanaKochanowskiego,Sę-
paSzarzyńskiego,Stani-
sławaŻółkiewskiego.Ale
pamiętanoidowódców
szczęśliwych,którzynieraz
wCzarnymMorzukonie
pławili:braciLanckoroń-
skich,BernardaPretwicza.
Wsukursprzychodzili
imawanturnicyosiedleni
natakzwanychDzikich
PolachnaddolnymDniep-
Ryc.25.Św.Stanisław,patronKrólestwaPolskiego,adorowanyprzezdostojnikówpaństwowych.
rem,którytamsięprzeła-
MiniaturazKataloguarcybiskupówgnieŹnieńskich...JanaDługosza,powstałegowlatach1530-
-1535nazamówieniePiotraTomickiegobiskupakrakowskiego.Napierwszymplanieświętego
mywałprzezskalneprogi
adorująZygmuntStary(poprawejstronie)iPiotrTomicki(polewejstronie).Wśródpozostałych
czyliporohy,narozległej,
adorantówmożnazidentyfikowaćm.in.:JerzegoMyszkowskiego,archidiakonakrakowskiego
(zabiskupemTomickim)orazKrzysztofaSzydłowieckiego,kanclerzawielkiegokoronnego
jaramirzektylkoprzer-
(zaZygmuntemStarym)-BibliotekaNarodowawWarszawie.
żniętejstepowejrówninie.
ZwanojąteżNiżem,ZaporożemlubUkrainą,cowjęzykupolskimoznaczałowów-
czaskażdepogranicze.Odwiekówchronilisiętamawanturnicyróżnejmaści,
uciekinierzyoduciskupańskiegoczymieczakatowskiego,duchyniespokojne,
szukająceprzygód,łupuiłatwegożycia,którychwówczaszaczętonazywaćKozakami.
narodziny
Naurodzajnychstepachłatwobyłoożywność:stadazwierzynyłownej,dzikieowo-
Kozaczyzny
ce,barciepełnemiodu,skryteprzedniepowołanymokiemwgłębokichjarach,
zapewniałyjejpoddostatkiem.Niebyłotuniemalludnościrolniczej,pasłysię
natomiaststadatatarskichowiecipędzonychpóźniejnazachódpółdzikichwo-
łów,strzeżonychprzezrówniedzikichruskichiwołoskichpasterzyzwanych
37
