Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kunowemuustrojowi
niekrólewiczsaski,aniżadenzestar-
szychpanów-hetmanJanKlemens
BranickiczyStanisławLeszczyński,
takżenieAdamKazimierzCzartoryski.
Koronapolskaprzypadłaluźnozwiąza-
nemuzCzartoryskimi,aleprzedewszyst-
kimaprobowanemuprzezKatarzynęII
stolnikowilitewskiemu-Stanisławowi
Poniatowskiemu.
Zjakiejrodzinypochodził,kimbył
iczemuzawdzięczałwybórnakróla
RzeczypospolitejObojgaNarodów?Ród
Poniatowskich,herbuCiołek,choćwią-
Ryc.14.PortretAugustaAleksandraCzartoryskiego,malarznieznany,
ok.1730roku(MuzeumPałacwWilanowie).
zanyzmiejscowościąPoniatowanad
Wkrąwmazowieckimpowieciesierpec-
kim,pochodziłzwojewództwakrakow-
skiego.Osiemnastowiecznygenealog
KasperNiesieckiwymieniaprzedstawi-
cielitegorodupochodzącychdopieroz
pierwszejpołowyXVIIwieku:Macieja,
kanonikakrakowskiego,iJędrzeja,
sędziegosądukapturowegow1648roku,
którypodpisałsiępodelekcjąJanaKazi-
mierza.Więcejśladówpozostawiłpo
sobieFranciszekPoniatowski,żonaty
zHelenąNiewiarowską-jakoszlachcic
niezbytzamożnybyłklientemwpływowegoroduLubomirskichiwiadomo,żesłużył
wcharakterzewojskowegozaczasówpanowaniaMichałaKorybutaWiśniowieckiego
orazJanaIIISobieskiego,walczącm.in.podWiedniem(1683).FranciszekPoniatowski
StanisławLeszczyński(1677-1766)
SynRafała(zm.1703),wojewodypoznańskiego,iAnnyJabłonowskiej,wnukBogusława,podskarbiego
wielkiegokoronnego,dwarazyobejmowałkoronępolską.Porazpierwszyprzyjąłtytułkrólewskizrąk
szwedzkichw1704rokuiukoronowałsięwWarszawie.PoklęscekrólaszwedzkiegoKarolaXIIpodPołtawą
Leszczyńskiemigrował.JegopozycjęwzmocniłomałżeństwocórkiMariizkrólemFrancjiLudwikiemXV.Po
śmierciAugustaIIwybranynaelekcji1733roku,niezostałdopuszczonydoobjęciatronuprzezwojska
rosyjskie.AbdykowałiotrzymałzrąkzięciadożywotniewładztwoksięstwLotaryngiiiBaruwrazzprawem
używaniatytułukrólewskiego.NaswymdworzewLunévillepodejmowałMonteskiuszaiWoltera(François
MarieArouet),azPolakówm.in.AdamaTarłę,StanisławaKonarskiego,MichałaKazimierzaOgińskiego.
TamteżnapisałGłoswolny,wolnośćubezpieczający(1749),choćjegoautorstwozakwestionowałprzed
niewielulatyEmanuelRostworowski.Leszczyński,zasłużonywdziałalnościgospodarczejikulturalnej,zostawił
posobiewLotaryngiidobrąpamięć.Dokońcażycianierezygnowałjednakznadzieiodzyskaniatronupolskiego.
Liczył86lat,gdydoszłagowiadomośćośmierciAugustaIII.Zgłosiłwięcswąkandydaturę,wysłałnawetdo
Warszawyagentadyplomatycznego.KandydaturyjegoniepoparłjednakówczesnyprymasWładysław
Łubieński,azahamowałtedziałaniaStanisławakrólLudwikXV.
29
