Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatwXVIIwieku
czykomgłównejroli.Wtymmiejscuwyłaniasięproblemwyjątkowegoznaczenia
Europywprocesiepoznawaniainawiązywaniakontaktówwskaliświatowej.Czę-
stonazywanybywaoneuropocentryzmem.Mającświadomośćznaczeniaróżnych
kręgówcywilizacyjnychdlaformującejsięnanaszychoczachcywilizacjiświatowej,
trudnojednakżenieprzyznaćEuropieczołowejroliwtymprocesie.Takwidziany
europocentryzmniejestwynikiemżadnejpychyEuropejczyków,czyteżichprze-
świadczeniaoswojejwyższości,alerezultatemrealnegoprzebieguwydarzeń,który
nakazujeprzyznaćEuropie,przynajmniejwczasachnowożytnychinajnowszych,tę
wyjątkowąpozycję.
Próbywyjaśnieniategofenomenupodejmowanebyłyoddawnaidoczekałysię
różnychodpowiedzi.Jednaznich-zajejtwórcęuchodziXVIII-wieczny„polito-
log”Monteskiusz-upatrujewwarunkachgeograficznychczynnikdeterminujący
wyjątkowoszybkirozwójEuropywporównaniudoinnychkontynentów.Wkońcu
XIXiw1.poł.XXw.modnebyłoeksponowanieszczególnychwalorówrasyeuro-
pejskiejjakoczynnikadecydującegoozdobyciuprzezEuropejczykówprzodującej
roliwświecie.Teteorierasistowskie,wktórychpowstaniuważnąrolęodegrał
JosephArthurdeGobineau,przybraływswejhitlerowskiejwersjikarykaturalną,
ajednocześniegroźnądlaludzkościformę.TłumaczonoteżprzewagęEuropyjako
wyniklepszejorganizacjisystemówpaństwowychtufunkcjonującychlubteżwa-
lorówchrześciaństwajakosystemureliginego,takprzecieżcharakterystycznego
dlanaszegokontynentu.Bardzointeresującąpróbęwytłumaczeniaszczególnejroli
Europypodjąłwlatach70.ubiegłegostuleciaFernandBraudel,francuskihisto-
rykokreślonywswoimczasie„papieżemhistoryków”,przedstawicielidługoletni
liderkierunkunoszącegowhistoriografiinazwę„szkołyAnnales”.Wynikazniej,
Ryci1
ŚwiatwXVIIw.
europocentryzm
teorie
rasistowskie
teoria
FernandaBraudela
9
