Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatwXVIIwieku
Ryci36
A.Tempesta,Strzyżenie
owiec,miedzioryt(Biblioteka
Jagiellońska,Kraków)
nowoczesnawiedza
agrotechniczna
procesgrodzenia
wAnglii
czasie-wskaźnikludnościrolniczejświadczyłodokonującychsiępozytywnychprze-
obrażeniachspołeczno-gospodarczych.Chociażdominującymsystememuprawyroli
byłatrójpolówka,towcelupodniesieniaprodukcjirolnejprowadzononaszerokąskalę
pracemelioracyjne,udoskonalanonarzędziarolniczeorazpropagowanonowoczesną
wiedzęagrotechniczną.Tylkow1.poł.XVIIstuleciaukazałosięwAnglii49książek
otematycerolniczej,apraceholenderskiegoinżynieraVermuydenaiAnglikaBlitha
prezentowałynowoczesnemetodyprowadzeniapracmelioracyjnych.Wdążeniudo
uzyskaniamożliwienajwiększychdochodówzposiadanychdóbrangielscyfeudałowie
częśćswychgospodarstwoddawaliwdzierżawęchłopom.Wtensposóbchłopi
przekształcalisięwrolnychprzedsiębiorców-farmerówzatrudniającychsiłęnajemną,
anawetpoddzierżawiającychlubzastawiającychdzierżawionegrunty,podczasgdy
właścicieleziemscyotrzymywaliustalonyczynszpieniężny.Niejednokrotnieposiadłości
ziemskiebyłytakżekupowanelubwydzierżawianeprzezkupcówifabrykantówsukna.
Zjawiskiemnajbardziejcharakterystycznymdlaangielskiejwsibył,zapoczątkowa-
nyjeszczewśredniowieczu,proceszwanyogradzaniem.Polegałonnaprzekształcaniu
pólwpastwiska,którepoogrodzeniuprzeznaczanopodwypasowiec.Głównym
powodemtakiegopostępowaniabyławyższadochodowośćhodowliowiecniżuprawa
zbóż.Stopniowoprocesemgrodzeńzostałyobjętewspólneziemiewłasnościgminnej,
przekształcanewprywatnąwłasnośćwłaścicieliziemskich.Zczasemzaczętozajmo-
waćnapastwiskatakżeziemienależącedobiednychiśredniozamożnychchłopów.
Pozytywnymskutkiemtychzabiegówbyłoscalanierozdrobnionychgruntówrolnych.
NaprzełomieXVIiXVIIw.ogrodzonook.70tys.akrówziemi,podczasgdystolat
wcześniejokoło100tys.JednocześniepocząwszyodXVIIstuleciazmieniasięcha-
raktergrodzeń.Pojawiasiętzw.ogradzanienowegotypuzwiązanezpowstającymi
coraztowiększymiobszaramiuprawyzbóżzewzględunarosnącąichopłacalność.
Procesogradzaniamiałbardzopoważneskutkispołecznezarównodlawsi,jakimiast
64