Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ogólnacharakterystykastulecia
stwaJaponiaw1720r.zniosłazakazsprowadzaniaeuropejskichksiążek,oilenie
byłyonetraktatamipolitycznymibądźreligijnymi.Wrezultaciew2.poł.XVIIIstu-
lecia-zapośrednictwemHolendrów-JapończycyznalinaukęKopernikaoraz
europejskąwiedzęmatematyczno-przyrodniczą.
Europejskadziałalnośćmisyjnaprowadzonawczasachnowożytnychsplotłasię
zekspansjąpolityczną.WXVIIIw.,wrazzodwrotemmisjikatolickichiprzyjedno-
czesnymrozwojumisjiprotestanckich,wsposóbistotnyzmieniłsięcharakter
działalnościmisyjnej.WAfrycepostępynadalczyniłislam.Prowadzonabyłatakże
działalnośćmisyjnawśródpółnocnoamerykańskichIndian.Chrześcijaństwozaczęło
obejmowaćludnośćmurzyńskązamieszkałąnatymkontynencie.WAmeryce
PołudniowejbardzosilnestrukturystworzyłkościółkatolickiwśródKreolów.
WXVIIIstuleciunajwiększyrozkwit,ajednocześniepokrótkimstosunkowocza-
sie,całkowityupadekspotkałkierowanąprzezjezuitówDRepublikęGuaranówD.
PostępychrześcijaństwawAzjiuzależnionebyłyodlokalnejkoniunkturypoli-
tycznej.PoczątkowesukcesydziałalnościmisyjnejjezuitówwChinachzakończyły
prześladowania,prowadzącedolikwidacjichrześcijaństwa.PodobniebyłowIndiach.
NaprzełomieXVIIIiXIXw.liczbęchrześcijanwIndochinachszacowanonaok.
200tys.OilewciąguXVIIIstuleciaosłabłakatolickadziałalnośćmisyjna,tojedno-
cześniezaczęlipojawiaćsięmisjonarzeprotestanccy.Chociażsłabsiliczebnieior-
ganizacyjnie,zpowodzeniemdocieralidotubylcówwAzji,AmeryceiAfryce.
Dziękiprzekazywanymprzezmisjonarzyrelacjom,mieszkańcyEuropypoznawa-
licywilizacjepozaeuropejskie.WtensposóbEuropejczycykształtowaliswojewyo-
brażenieoodległychlądach.AleteżwXVIIIw.opisytezostaływzbogaconedzięki
prowadzonymwewszystkichczęściachświatawyprawomiodkryciomnaukowym.
Dlabadaczaczasównowożytnychnieulegawątpliwości,żezmiany,jakie
dokonałysięwXVIIIw.,doprowadziłydoupadkutrwającegoprzezcałewiekistare-
goładu.FermentintelektualnyiemocjonalnyzwiązanyzideologiąOświeceniado-
prowadziłdoprzewartościowaniapodstawowychzasadobowiązującychsetkilat
wpolityce.Korozjędotychczasowegoukładuprzyspieszyłyprzeobrażeniaekono-
miczneizwiązaneznimiprzekształceniaspołeczne.Procesytenajbardziejbyły
widocznewEuropie,alesilnieoddziaływałynainnekrajeeuropejskiegokręgucywi-
lizacyjnego,anawetnakrajeazjatyckie.Wrezultacieniektórespołeczeństwapodjęły
próbybudowynowejprzyszłości,wyrzekającsięprzeszłości.Jednymznajbardziej
dramatycznychprzykładówtakichdziałańbyłarewolucjawAmeryce.
Mniejspektakularnycharaktermiałypróbyzbudowanianowoczesnegospo-
łeczeństwawPolsce.Wrezultaciestrukturyspołeczneprzestałybyćpostrzegane
jakotworystatyczne,acorazszerszewarstwyspołeczeństwakceptowałypostępujące
zmianyjakonieuchronne.TakirozwójsytuacjiwciąguXVIIIw.dostarczyłpodłoża,
naktórymwykiełkowałynoweideeitendencje,rewolucjonizującekrajewnastęp-
nymstuleciu.Zjawiskate,chociażwznaczniesłabszymstopniuwystępowałytakże
wkręgachcywilizacyjnychAfrykiiAzji.
ekspansja
Europejczyków
postępyislamu
misjechrześcijańskie
upadekstaregoładu
podłożedla
przyszłychrewolucji
