Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stosunkidemograficzne,społeczneigospodarczewXVIIIstuleciu
nytezamieszkiwałook.200tys.ludnościtubylczej.WkrótceSyberiastałasiętere-
nemosiedlaniazesłańcówpolitycznych.PodobniejakwKanadzieważnąrolęgo-
spodarcząwpenetracjiSyberiiodegrałhandelfutrami,którywRosjimiałznacznie
starszątradycję,gdyżludysyberyjskiewłaśnietymtowarempłaciłydaninycarom.
Szczególniecennebyłyfutrasobolowe,stającsięważnymtowaremeksportowym.
Rozwójhandlufutramisprawił,żerosyjscyłowcyzaczęlipoznawaćobszarypołożo-
nedalejnapółnoc.WXVIIIw.rosyjscymyśliwiikupcyswojądziałalnośćrozszerzy-
linaKamczatkę,abypodkoniectegostuleciadotrzećdoAlaski.
WczasachnowożytnychosadnictwoeuropejskiewAfrycenieprzyjęłowiększych
rozmiarów.Miałoonocharakterenklaw,umiejscowionychgłównienawybrzeżu,
izamieszkanychprzezkilkadziesiąttysięcybiałychosadników.Natomiastzajmu-
jącwyspynaAtlantyku,Europejczycynietylkotworzylimodelowewzorceplanta-
cji,aletakżekreowalihierarchięspołecznązdominacjąludnościbiałej.Trwałe
osadnictwoeuropejskiezapoczątkowanezostałowpoł.XVIIw.przezHolendrów
wKrajuPrzylądkowymnapołudniuAfryki.Napocz.XVIIIw.byłotam1300bia-
łychosadników,apodkoniectegostuleciajuż15tys.Podobniejakwokresach
wcześniejszychcechącharakterystycznądlatubylczejludnościafrykańskiej,były
ciągłemigracjeludówpasterskichimyśliwskich,niejednokrotnieprowadzącedo
tworzenianowychpaństw.AlewAfrycenadaldominowałaplemiennalubwiosko-
waorganizacjapaństwowa.
Urbanizacja
EuropaZachodnia,azwłaszczaWłochyiNiderlandy,Francja,Hiszpania,Szwaj-
cariaipd.-zach.Niemcy,odziedziczyłagęstąsiećmiejskąpowcześniejszychepo-
kach.Rozwójrzemiosła,przemysłuorazwymianyhandlowejwkrajachEuropy
ZachodniejspowodowałwXVIIIw.szybkiwzrostodsetkaludnościmiejskiej.
Wnajbardziejzurbanizowanychokręgachdochodziłonnawetdo40%.Podjętodzia-
łaniamającenacelumodernizacjęmiast.Wzamożnychdzielnicachwyburzanozruj-
nowanebudynkiistawianonowe,wedługzbliżonychwzorówarchitektonicznych.
Powiększałsięobszarmiast.Pojawiłysiępubliczneparki.Charakterystycznymele-
mentemmiasteuropejskich,zwłaszczadużych,byłichkosmopolitycznycharakter.
Szczególnąrolęodgrywaławnichspołecznośćżydowska.Towłaśniedziękigospo-
darczejaktywnościŻydówrozwijałysięwXVIIIstuleciutakiemiasta,jakAmster-
dam,Londyn,Hamburg,FrankfurtnadMenemczyMarsyliaiBordeaux.Ożywiali
takżegospodarkęmiastwEuropieŚrodkowejiWschodniej.
Napocz.XVIIIw.wprawietrzydziestumiastacheuropejskichmieszkałoponad
50tys.ludzi.Podkoniectegostuleciatakichmiastbyłojuż55,wtymdziewiętna-
ściezliczbąmieszkańcówpowyżej100tys.Oilew1700r.wdziesięciunajwięk-
szychmiastachEuropymieszkałołącznieok.2mlnludzi,tow1800r.jużok.
3,6mln.
ZasadniczymzmianomuległasiećmiejskawAnglii.Byłtojedenzbezpośred-
nichskutkówrewolucjiprzemysłowej.Londynutrzymywałswądominującąpozy-
cję,powiększającliczbęmieszkańcówdo675tys.w1700r.,(costanowiło1/8lud-
nościAnglii)iok.jednegomilionastolatpóźniej.Ok.1700r.liczbaludności
Bristoluwynosiła100tys.Niezwykledynamicznetempowzrostuliczbymieszkań-
cówmiaływXVIIIw.takiemiasta,jakManchester,LiverpooliBirmingham,
którepowiększyłyliczbęludnościnawetsześciokrotnie,osiągającwkońcuwieku
70-80tys.Tenawansbyłwynikiemdokonującychsięprzemianzwiązanychzrewo-
lucjąprzemysłowąwprzemyślewłókienniczym,hutnictwieigórnictwieorazzroz-
wojemhandluoceanicznego.WXVIIIstuleciuAngliaweszłanadrogęurbanizacji
37
rosyjskie
osadnictwona
Syberii
emigracja
europejskadoAfryki
charaktermiast
europejskich
liczbaludności
miastaangielskie
